Тойғара ханшайым

Тойғара ханшайым (т.ж.б. -1805) - Нұралы ханның қызы. Ақылына сай сұлулығымен ерекшеленген, Ресейдің жоғ. мәртебелі ортасына танымал болған тұлға. Белгілі тарихшы, ғалым А.Рязанов «Сырым батыр» кітабында: «Орынборда Нұралы ханның қызы Тойғара ханшайым өмір сұрді. Оның жолдасы Нұрмұхамед қажы шекара сотында сұлтан-заседатель қызметін атқарды. Тойғара Орынбор қаласында теракты тұрды. Ол астанаға жиі барып, қонақ қабылдап, ұлттық киім киіп жүретін. Қарт барон Игельстром бұл әйелдің сұлулығына бас иемін» деп жазса, ал зерттеуші этнограф П.Небольсин «Қазақтар» кітабында: «Нұралы ханның кызы Тойғара 1805 (1806) жылы қайтыс болды. Ол өзінің ақылымен, сұлулығымен, тартымдылығымен көзге түсетін. Екатерина II Тойғараға әшекейлеп ойылған арба мен жеміс бағы бар құнарлы жер бөлігін, Ресейдің бір губерниясындағы таңғажайып қыстақты сыйға тартқан. Өз халқының арасында Тойғара сыйлы болған. Тіпті ағалары (сұлтандар) оның кеңесін тыңдап, оған қарсы келмеген. Тойғара ұзақ уакыт бойы Петербургте тұрып, тек 1777 жылы Орынборға көшкен». Көптеген тарихи деректер Тойғараның Сырым Датұлына да көмектескенін, оған аса ілтипатпен қарағанын көрсетеді.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет.ISBN 9965-893-73-Х