Торо (халық)
Торо (баторо)[1] — Уганданың батысындағы банту халқы (Альберт көлдері мен Джордж көлдері арасында), сонымен қатар Конго Демократиялық Республикасында да тұрады. Саны шамамен 1,2 миллион адам (2022 жылғы бағалау).[2]
Торо | |
баторо | |
Бүкіл халықтың саны | |
---|---|
1,2 млн | |
Ең көп таралған аймақтар | |
Тілдері | |
Діні | |
Тілі
өңдеуТілі – банту тілдерінің солтүстік-шығыс тобына жататын торо (рутооро) тілі. Латын графикасына негізделген жазба тілі бар (XIX ғасырдың 30-жылдарынан).[3]
Діні
өңдеуСенушілердің діни байланысы: христиандар.[4]
Кәсібі
өңдеуДәстүрлі кәсіптері қолмен атқарылатын егіншілік (тары, банан, жүгері, бұршақ дақылдары, ал отаршылдық кезеңде – шай, кофе, бидай, мақта) және мал шаруашылығы. Қолөнердің ең дамыған түрі – кілемшелер мен әшекейлі тұрмыстық бұйымдарды тоқу, әшекейлері мол қыш ыдыстар жасау.[5]
Тұрмыс салты
өңдеуЕкі каста тобы болды, Торо патшалығында малға иелік ететін Хима топтары, ал Иру деп аталатын Тороның көпшілігі ұсақ егіншілер болды. Тороның әлеуметтік ұйымы жоғары стратификацияланған: бұрынғы малшы Бито, сондай-ақ Хима, Ирудан гөрі үлкен артықшылықтар мен байлыққа ие. Дәстүрлі отбасы полигинді (көп әйел алушылық) болып табылады.
Дәстүрлі тұрғын үйлері – төбесі шөппен жабылып, жақтаулары бұтақтардан жасалған дөңгелек үйшіктер.
Дәстүрлі киімдері - белге немесе иыққа оралған талшықтардан немесе былғарыдан жасалған жамылғылар. Торолардың бастары қырылып, алдыңғы алты төменгі тістері алынып тасталады.
Негізгі тағамдары – банан, жүгері, тары ұны.[6]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Современная энциклопедия ТОРО https://rus-modern-enc.slovaronline.com/11439-%D0%A2%D0%9E%D0%A0%D0%9E
- ↑ Большая Российская Энциклопедия https://bigenc.ru/c/toro-narod-cf583a
- ↑ Торо https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1651403
- ↑ Значение слова ТОРО в Современном энциклопедическом словаре https://slovar.cc/enc/sovremenniy/1846563.html
- ↑ Народы и культуры Торо https://travel-journal.ru/ethno/46/1353/(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ народы мира / Торо http://www.etnolog.ru/people.php?id=TORO