Тюлькалар (Clupeonella) – майшабақ тәрізділердің туысы. Кейде тюлькаларды сыртқы пішінінің нағыз килькаларға ұқсастығына қарап, килька деп атап кеткен, бірақ бұл қате ұғым. Тюлькалардың Қара, Азов, Каспий теңіздері мен оларға құятын өзендердің төменгі ағысында 4 түрі кездеседі. Қазақстанда Каспий су алабында кәдімгі тюлькалардың (С. cultrіventrіs) кездесетін екі түр тармағы және анчоустектес, бадырақкөзді килькалар бар. Тюлькалардың ұзындығы 10 – 15 см, салмағы 8 – 10 г, құрсағы екі бүйірінен қысыңқы, тамағынан аналь тесігіне дейін тікенекті қабыршақ жапқан қыры (киль) бар. Аналь қанаттарының соңғы екі талшығы алдыңғыларынан ұзын. Тіссіз, кішкентай аузы жоғары қараған. Су бетіне жақын топтанып тіршілік ететін пелагик. балықтар, тек бадырақкөзді килька 300 – 450 м тереңдікте кездеседі. Жыныстық жағынан 1 – 2 жасында жетіледі. Су температурасы 11 – 20 С-қа жеткенде уылдырық (60 мыңдай) шашады. Қалқып жүретін уылдырығында қошқыл түсті, ірі май тамшылары болады. Табиғи жағдайда 3 – 4 жыл өмір сүреді. Негізгі қорегі – зоопланктондар. Тюлькалардың абрау тюлькаларынан басқа барлық түрі– кәсіптік маңызы бар балықтар.[1]

Сілтемелер өңдеу

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том