Тілдердің тоғысуы

Тілдердің тоғысуы — тілдік конвергенцияның бір түрін білдіретін ескірген термин. Белгілі бір аймақта екі не одан көп тілдердің ұзақ уақыт қатар өмір сүріп, бір-бірімен қарым-қатынаста болуы нәтижесінде олардың тіл құрылысында көп не аз мөлшерде өзара ұқсастық туып, тілдік одақтар жасалады. Оған кіретін тілдер өздерінің шыққан тегін анықтауға мүмкіндік беретін негізгі базалық белгілерін сақтап қалады. Егер тіл өзінің базалық белгілерін сақтай алмаса, онда ана тілі болудан қалады да, басқа жаңа тілдер тобына қосылады. Ондай жаңа тіл тегі жағынан екі жүйені білдірмейді. Тек қазіргі салыстырмалы-тарихи теория тұрғысынан белгілі бір тіл семьясының мүшесі болып табылады. Тілдердің тоғысуын пиджинделу (к.) процесі арқылы пайда болған креол тілдерден (к.) көруге болады. Тілдердің тоғысуы – ұзақ әрі күрделі процесс. Екі тіл тоғысқанда ол тілдердің құрылымы тоғысады: бірінің құрылымы бірте-бірте жойылып, жоғала бастайды. Бірақ соның өзінде жойылған тіл өзін жойған тілде азды-көпті дәрежеде өз ізін қалдырады. Тілдер тоғысқанда көп уақыт бойы оларды қолданушы халықтарда қостілділік жағдайы сақталуы мүмкін. Қысқасы, екі тіл тоғысқанда бірі жеңіп, бірі жеңіледі, яғни жеңген тіл, жеңілген тіл пайда болады. Осыған орай әлеуметтік лингвистикада үш түрлі: адстрат, субстрат, суперстрат терминдері қолданылады.