Түнгі уақытта бағдарлану

Түнгі уақытта бағдарлану (орыс. ориентирование почью) — көкжиек тұсын түнде анықтау әдістері. Түнде көкжиек тұсы түнгі ашық аспанда әрқашан солтүстік бағытта орналасатын Темірқазық жұлдызы бойынша анықталады. Оны Жетіқарақшы шоқжұлдызымен оңай табуға болады. Ол үшін бұл шоқжұлдыздың шеткі екі жұлдызы арқылы өтетін түзуді ойша жалғастырады, осы екі жұлдыздың арасындағы қашықтықтай қашықтықты бес рет көзге көрінетіндей түзу бойына салады; соңғы қашықтықта Темірқазық жұлдызы көрінеді. Егер бұлтты түні Темірказық жұлдызын табу мүмкін болмаса, онда көкжиек тұстары Ай бойынша анықталады. Көкжиек тұсын Темірказық жұлдызына қарап анықтауға қарағанда онша дәл емес анықтаудың ең бір қарапайым түрі — Айдың толық жүзі көрініп тұрғанда, толық Айға қарап анықтау. Бұл фазада Ай Күнге қарсы орналасатындықтан, түнгі сағат 1 шамасында Ай оңтүстікте, сағат 7 шамасында — батыста, сағат 19-да шығыста болады.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы:"Мектеп" ААҚ , 2001