Тұрғыт Өзал
Тұрғыт Өзал (13 қазан 1927, Малатия қаласы, Түркия – 17 сәуір 1993, Ыстамбұл) – Түркияның саяси қайраткері.
| Тұрғыт Өзал Turgut Özal | ||||
| ||||
| Лауазымы | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| 9 қараша 1989 жылы — 17 сəуір 1993 жылы | ||||
| Премьер-Министр | Йылдырым Акбулут Месут Йылмаз Сүлейман Демирел | |||
| Ізашары | Кенан Еврен | |||
| Ізбасары | Сүлейман Демирел | |||
| ||||
| 13 желтоқсан 1983 жылы — 31 қазан 1989 жылы | ||||
| Президент | Кенан Эврен | |||
| Ізашары | Бүлент Улусу | |||
| Ізбасары | Йылдырым Акбулут | |||
| Өмірбаяны | ||||
| Партиясы | Отан партиясы | |||
| Білімі | Ыстамбұл техникалық университет | |||
| Мамандығы | Инженер-электротехник | |||
| Діні | Ислам суннизм | |||
| Дүниеге келуі | 13 қазан 1927 Малатия, Түркия | |||
| Қайтыс болуы | 17 сәуір 1993 (65 жас) Анкара, Түркия | |||
| Жұбайы | Айхан Иналла (1952); (1954 жылдан) Семра Өзал (1934) | |||
| Балалары | ұлы Ахмет (1955), қыздары Зейнеп (1956) жəне Эфе (1967) | |||
| Қолтаңбасы | 
| |||
| Марапаттары | Үлгі:Австралия орденінің компаньоны | |||
өңдеу  |
||||
Биография өңдеу
1950 жылы Ыстамбұл техникалық университетін бітірген. 1952 жылы АҚШ-қа оқуға жіберіліп, онда экономика саласы бойынша білім алды. 1953 жылы Түркияға оралған соң Электр жүйелері басқармасы төрағасының орынбасары болып қызмет атқарды. 1961 – 1962 жылы әскери борышын Ұлттық қорғаныс министрлігінің ғылым анықтама кеңесінің мүшесі ретінде өтеді.
Саяси қызметінің басталуы өңдеу
1962 – 1982 жылы премьер-министр кеңсесіндегі техника мамандар құрылымының мүшесі, премьер-министрдің кеңесшісі, Мемлекеттік жоспарлау мекемесінде кеңесші, Экономика үйлестіру мекемесінің төрағасы, Дүниежүзілік банкте кеңесші, премьер-министрдің экономикалық істерге жауапты көмекшісі болды. 1982 жылы “Анаватан” атты саяси партия құрып, сол жылы өткен парламент сайлауында осы партияның жеңіске ие болуына қол жеткізді. Соның нәтижесінде Түркияның 19-премьер-министрі болып сайланып, ел экономикасына шетел инвестициясын тарту және туризм саласын дамыту бағытындағы іс-шараларды жүзеге асыра бастады. Ол өз кезегінде ел экономикасының артуына игі ықпалын тигізді. 1987 жылғы сайлауда “Анаватан” партиясы тағы да жеңіске жетіп, Тұрғыт Өзал премьер-министр болып қайта сайланды.
Президенттік өңдеу
1989 жылы Түркия парламенті Тұрғыт Өзалды президент етіп сайлады. Осылайша ол Түркияның 8-президенті болды. Тұрғыт Өзал Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін жаңа құрылған тәуелсіз түркі мемлекеттерінің әлемдік қауымдастықта танылуына өзіндік үлес қосты.
Қазақстанмен қатынастары өңдеу
Қазақстан өз тәуелсіздігін жариялағанда Тұрғыт Өзал оны алғаш таныған қайраткер болды. Ол 1993 жылы Қазақстанға арнайы сапармен келіп, Қожа Ахмет Ясауи кесенесіне зиярат етті. Түркістан қаласындағы Халықаралық қазақ-түрік университетінің ашылуына қолдау жасады. Алматы қаласындағы көшелердің біріне оның есімі берілген.
Өзалдың нақыл сөздері өңдеу
Менiң шенеулiгiм өз iсiн бiледi.[1]
| Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Turgut Özal |
Дереккөздер өңдеу
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том