Тұқылар

Тұқылар (Cyprіnіdae) – тұқытәрізділер отрядының бір тұқымдасы.

Тұқылар Қазбалық ауқымы: Эоцен - Present ПреК К О С Д Кр П Т Ю Б Пг Н
сазан
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар Жамағаты: Хордалылар Ұлы табы: Сүйекті балықтар Табы: Actinopterygii Кіші табы: Neopterygii Ықшам табы: Teleostei Ұлы сабы: Ostariophysi Сабы: Cypriniformes Ұлы тұқымдасы: Cyprinioidea Тұқымдасы: Cyprinidae
Кіші тұқымдастары
Acheilognathinae Cultrinae Cyprininae Danioninae Gobioninae Hypophthalmichthyinae Labeoninae (disputed) Leuciscinae Psilorhynchinae Rasborinae (polyphyletic?) Squaliobarbinae (disputed) Tincinae and see text

Тұщы суда тіршілік етеді, араларында өткінші түрлері де кездеседі. Жер шарында кең тараған (тек Оңтүстік Америка мен Мадагаскарда кездеспейді), 19 ғасырдың аяғында Австралияда жерсіндірілген. 270 туысы, 1500-дан астам түрі белгілі. Қазақстанның барлық су айдындарында кездесетін 33 туысы, 90-ға жуық түрі бар. Уылдырығын негізінен су түбіндегі шөпке шашады, араларында тасқа немесе құмға шашатындары да кездеседі. Тұқылар – кәсіптік маңызы бар балықтар (қаракөз, сазан, тыран, оңғақ, шемей, т.б.). Сондай-ақ балық тоғандарында жақсы өсіріледі және жерсіндіруге бейім келеді (тұқы, табан, ақ амур, дөңмаңдай, т.б.). Қазақстанда күтім, шортантәрізді ақмарқа, арал қаязы, түркістан қаязы, шу сүйрік аққанаты, көкбас – өте сирек кездесетін балықтар, сондықтан қорғауға алынып, Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген.

Тұщы су балықтары

ТМД теңіздері мен өзен-көлдерінде 120 түрі белгілі. Уылдырығын өсімдіктерге, топыраққа, суға шашады. Тұқы балықтар, (қаракөз, табан, сазан, оңғақ балық т.б.) кәсіпшілік балықтар түрі болса, тұқы, мөңке, дөңмаңдай көбейту мен жерсіңдіру балықтары.