Төлеген әулие жер асты мешіті

Төлеген әулие жер асты мешіті – діни сәулет өнері ескерткіші. Маңғыстау ауданы Шайыр ауылынан солтүстік-батыс бағытта 20 км жерде орналасқан. Мешіт құрылысы Қаратау сілемдерінің батыс жағындағы Тасжол деп аталатын тау жотасының оңтүстік-шығыс жартасынан қашалып жасалған бір бөлмеден тұрады. Оңтүстікке қарай бағытталған кіреберіс ойығының биіктігі 1,10 м, ені 1,20 м, жоғарғы бөлігі доғалана қашалған. Қалыңдығы 0,9 м кіреберісінің солтүстік жағында эпиграфия жазбамен әсемделген. Бөлменің табаны төртбұрышты, төрт қабырға бұрыштарының қырлары биіктеген сайын иіліп трапециялы болып келеді. Төбесі доға тәрізденіп, ортасына қарай киіз шаңырағына ұқсас етіп қашалған. Төрт қабырғаның жоғары бөлігінен шығыңқы жиектеме қашалып жасалған; ол мешіт құрылысына ерекше сән береді. Мешіт бөлмесінің солтүстік жағындағы қабырғасының ортасынан михраб жасалған. Михрабтың ішіне бір адам еркін тізерлеп отыратындай қуыс бар. Мешіт қабырғаларының кей жерінде араб әрпімен жазылған сөздер кездеседі. Маңғыстау облысы әкімінің 2005 жылғы №35 қаулысымен жер асты мешіті жергілікті дәрежеде мемлекеттік қорғауға алынған.