Төменгі Еділ өлкесі
Төменгі Еділ өлкесі (орыс. Нижне-Волжский край) — 1928 жылдың 21 мамырынан 1934 жылдың 10 қаңтарына дейін болған РКФСР әкімшілік бірлігі (21.05.1928 бастап — 06.06.1928 дейін Төменгі Еділ облысы деп аталды).
| Төменгі Еділ өлкесі | |
| орыс. Нижне-Волжский край | |
 1929 жылдағы Төменгі Еділ өлкесі | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Кіреді | |
| Енеді | |
| Әкімшілік орталығы |
Сарытау (1928-1932) → Сталинград (1932-1934) |
| Тарихы мен географиясы | |
| Құрылған уақыты | |
| Таратылған уақыты | |
| Жер аумағы |
333 900 км² |
| Ірі қалалары | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
5 700 000 адам (1932) |
|
| |
 Төменгі Еділ өлкесі Ортаққорда | |
Тарихы өңдеу
1928 жылы 21 мамырда Астрахан, Сарытау, Сталинград губерниялары, Қалмақ автономиялы облысынан және Самара губерниясының Пугачев уезінің құрамынан Төменгі Еділ облысы құрылды[1].
1928 жылы 11 маусымда Төменгі Еділ өлкесі деп өзгертілді[2]. Өлкенің әкімшілік орталығы 1928-1932 жж. Саратов, 1932 ж. 10 қаңтардан 1934 ж. дейін — Сталинград болды[3].
1928 жылы 28 маусымда Еділ немістерінің АКСР Төменгі Еділ өлкесінің құрамына енгізілді[4].
1928 жылы 23 шілдеде БОАК қаулысымен әкімшілік-аумақтық құрылым бекітілді, оның құрамына 8 округ, 76 аудан (ЕН АКСР, Қалмақ автономиялы облыстарының аудандарын қоспағанда) және өлкелік атқару комитетіне тікелей бағынатын төрт қала: Сарытау, Сталинград, Вольск және Астрахан кірді.
1930 жылғы 23 шілдедегі ОАК мен КСРО ХКК қаулысымен округтер бүкіл КСРО бойынша таратылып - өлке аудандарға бөліне бастады.
1932 жылы 1 сәуірде БОАК «қолданыстағы шекаралар шегінде Ягодно-Полянск ауданын Төменгі Еділ өлкесіндегі Еділ немістерінің АСКР құрамына қосу туралы» шешім қабылдады.
1934 жылы 10 қаңтарда Төменгі Еділ өлкесі Сарытау және Сталинград өлкелеріне бөлінді[6].
Географиясы өңдеу
Төменгі Еділ өлкесі солтүстікте Орта Еділмен, батыста — Солтүстік Кавказ өлкесімен және Орталық Қаражер облысымен, шығыста — Қазақ АКСР, оңтүстікте — Дағыстан АКСР шектеседі.
Өлке аумағының жалпы ауданы 333,9 мың км2-ден астам болды (1930 жылғы мәліметтер бойынша). Халқы 5,7 млн адам (1932 жылғы мәліметтер бойынша).
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Постановление ВЦИК и СНК РСФСР от 21.05.1928 «Об образовании Нижне-Волжской области»
- ↑ Постановление ВЦИК и СНК РСФСР от 11.06.1928 «О переименовании Нижне-Волжской области в Нижне-Волжский край»
- ↑ БОАК Президиумының 10.01.1932 ж. қаулысы // Известия. — 1932. — № 16. — б. 2.
- ↑ Постановление Президиума ВЦИК от 28.06.1928 «О вхождении АССР Немцев Поволжья в состав Нижне-Волжского края»
- ↑ a b 1 июля 1929 года Саратовский округ был переименован в Аткарский, а его центр перенесён в Аткарск. См.: Саратовский район. elsso.ru. Тексерілді, 5 қаңтар 2018.
- ↑ Постановление ВЦИК от 10.01.1934 «О разделении Нижневолжского края на Саратовский край с центром в г. Саратове и Сталинградский край с центром в г. Сталинграде»