Төртаяқтылар, немесе жерүсті омыртқалылар (лат. Tetrapoda) — жақ ауыздылар (Gnathostomata) тобындағы омыртқалылар кіші типінің ұлы классы. Төртаяқтыларға тән сипат — негізінде құрлықта орын ауыстыруға арналған, төр аяқтың болуы. Кейбір топтарында өзгеріске ұшыраған, яғни, ұшуға арналған (құстар, қол қанаттылар, птерозаврлар), жүзу үшін (ескекаяқтылар, киттәрізділер, Сирендер, мозазаврлар, ихтиозаврлар, плезиозаврлар) немесе редукцияланған (аяқсыз қосмекенділер, жыландар, кейбір кесірткелер).

Төртаяқтылар
Төртаяқтылар
Төраяқтылардың қазіргі таңдағы төрт классының мысалы: қосмекенділер (бақа), құстар (гоацин), сүтқоректілер (көртышқан), бауырымен жорғалаушылар (геккон)
Ғылыми топтастырылуы
Домен

Эукариоттар

Патшалық

Жануарлар

Тип

Хордалылар

Кіші тип

Омыртқалылар

Инфратип

Жақ ауыздылар

Ұлы класс

Төртаяқтылар

Халықаралық ғылыми атауы

Tetrapoda Broili, 1913

Класстары

Уикитүрлердегі
жіктелуі
uselang=ru}}
[{{fullurl:commons:{{{Commons}}}|uselang=kk}} Ортаққордан
сурет іздеу]
NCBI  32523
EOL  4712200

Tetrapoda атауы көне грекше: τετράπους: τετράς — «төрт», және πούς — «аяқ» деген сөзден шыққан.

Систематика

өңдеу

Төртаяқтылар өз қатарына 11 мың түр қосады. Құрлықта өмір сүруге икемденген олар өкпемен тыныс алады, сондай-ақ суға қайта оралған киттәрізділер, сирендер және өліп қалған ихтиозаврлар д.

Қазіргі таңда төртаяқтылардың бес классы бар (біреуі құрып кеткендер):