ФЗО

ФЗО (орыс. Школа фабрично-заводского обучения, школа ФЗО) — фабрика-зауыт оқуы мектебі, КСРО-дағы кәсіптік-техникалық оқытудың төменгі (негізгі) түрі. ФЗО мектептері ФЗУ мектептері негізінде құрылған. 1940-1963 жылдар аралығында жұмыс істеді.

ФЗО мектептері КСРО мемлекеттік еңбек ресурстары жүйесінде өндірістік кәсіпорындар мен құрылыстар базасында әрекет етті. Құрылыс, көмір, тау-кен, металлургия, мұнай және басқа да өндіріс салалары үшін жалпы кәсіптік жұмысшылар дайындады. Оқу мерзімі 6 ай.

Мектепке кез келген жалпы білім дайындығымен (1955 жылдан бастап бастауыш және одан жоғары біліммен) ауыл және қаланың 16-18 жастағы жастары қабылданды. Жер асты, тау-кен цехтары, құрылыстағы жұмыстар үшін мамандар дайындауға тек 18 жастан бастап қабылданды. Шәкірттер толық мемлекет тарапынан қамтамасыз етілді. 1940-1953 жылдары ФЗО-ға оқуға бару үшін мобилиизациялық жолмен арнайы шақыру бойынша жіберілді.

1949 жылы ФЗО мектептері жанынан көмір және тау-кен өндірісі үшін 6 және 10 айлық оқу мерзімімен тау-кен өндірісі мектебі болып қайта құрылды. 1955 жылы ФЗО мектептері жанынан құрылыс үшін 10 айлық оқу мерзімімен құрылыс мектептері, ал 1957 жыылдан бастап 2 жылдық құрылыс училищесі болып қайта құрылды.

1959-1963 жылдар аралығында барлық ФЗО мектептері, тау-кен өндірісі және құрылыс мектептері, КСРО мемлекеттік еңбек резервтері жүйесінің барлық кәсіптік-техникалық оқу орындары - әр түрлі оқу мерзімдерімен кәсіптік-техникалық училище болып қайта құрылды.

ФЗО мектептері өмір сүрген уағында 6 млн жұмысшы дайындап шығарды.