Фактура

Фактура(лат. factura — өңдеу, құрылым) — көркемсурет туындысының сыртқы өңі, түр сипаты. Бейнелеу өнерінде — ұғымы көркем туынды өңінің сипатын әрі оны өңдеуді білдіреді. Фактура шығармашылық ойдан туған туындының эмоциялық әсер-ықпалын күшейте түсуге қолданылатын көркемдік бейнелеу әдістерінің (бояу жағу ерекшелігі, кескіндемедегі бояу қабаты, жалатпа, мүсіннің сырттай көрінісі) бірінен саналады. Фактурада суретшінің өзіне тән қолтаңбасы айқын байқалады. 20 ғасырдан бастап Фактураны құлпыртып байыту мақсатымен кескіндемелік туындының бетіне әр түрлі жапсырманы қондырумен қатар, бояуға ағаш үгіндісі мен құмды да қосып пайдалана бастады. Кейде кез келген материалдың табиғи сыртқы өңі де Фактура деп аталады. Музыкада — әуен, аккорд, фигурация секілді, т.б. музыкалық материалдарды айту әдісі, нақты түрде музыка тінін әрлеп әшекейлеу. Композитор музыкалық шығарманы жазу кезінде барлық музыкалық мәнерлеу әдістерін өзара ұластыра өңдеу тәсілін кеңінен қолданады; әдетте әрбір музыкалық шығарма өзін құрайтын негізгі дауыс тұрғысынан қарастырылады. Фактура музыкалық шығарманың сипаты, жанры және стилімен тығыз байланысты болумен бірге оны тембр, регистрлік желі мен дауыс ұласымы құрайды. Фактураның бір дауысты, яғни монодия, гетерофония, гомофония және полифония сияқты түрлері болады.