Фатих Карими

татар қайраткері, публицистік
(Фатих Карим бетінен бағытталды)

ФАТИХ КАРИМ, Каримов Фатих (1870 – 1937) – татар халқының көрнекті қоғам қайраткері, публицистік 1892 – 96 жылы Орынбордағы “Мектебе мулкия-и махане” атты мұсылман мектебінде білім алған. 1902 жылы Орынбор қаласында “Каримов-Хусаинов” атты мұсылман баспаханасын ашып, түркі-мұсылман халықтары ақын-жазушыларының шығармалары мен ауыз әдебиеті үлгілерін кітап етіп шығаруды қолға алды. Бірінші орыс революциясы жылдары Ресей империясындағы түркі-мұсылман халықтарының азаттық үшін күрес жолында бірлесіп, күш біріктіре отырып әрекет етуін қолдады. Бүкілресейлік мұсылмандардың үшінші съезіне қатысып, “Ресей мұсылмандар одағының” ОК-сіне мүше болып сайланды. Мемлекеттік Думадағы Мұсылман фракциясымен тығыз байланыста болды. 1906 – 17 жылы Орынборда шығып тұрған “Вахит” (“Уақыт”) газетінің редакторы ретінде газет беттерінде сол кездегі қазақ халқының қоғамдық-саяси және мәдени өміріне қатысты материалдар жариялап отыруға ерекше мән берді. 1917 жылы Торғай облыстық қазақ съезіне қатысып, оның делегаттарын татар халқының атынан құттықтады. 1917 – 18 жылы “Янга вахит” (“Жаңа уақыт”) газетінің редакторы, 1925 – 36 ж. КСРО халықтары Орталық баспасындағы татар бөліміне жетекшілік етті. 1937 жылы саяси қуғын-сүргіннің құрбаны болды.

Дереккөздер

өңдеу

"Қазақ Энциклопедиясы", 9 том