Флексура
ФЛЕКСУРА (лат. flexura — иін) — көлбеу немесе еңістеу орналасқан тау жыныстары қабаттарының тектоникалық қозғалыс салдарынан майысып, баспалдақ немесе иін тәрізді пішінге ие болуы. Флексура төмен, жоғары және оларды жалғастырушы (ортаңғы) қанаттан тұрады. Жоғары және төмен қанаттардағы тау жыныстары қабаттарының жатысы бірдей болады. Жалғастырушы қанат кейде біршама күрт жатып, қабаттың қалыңдығы едәуір азаяды. Көтерілген және төмендеген қанаттар арасындағы тік бағыт бойынша қашықтық Флексураның амплитудасы (құлашы) деп аталады. Ол бірнеше м-ден 1000 — 3000 м-ге дейін жетіп, Флексура жүздеген км-ге созылады. Флексуралар кентасты және мұнайлы-газды кен орындарында кеңінен таралып, платформа іргетасының блоктарын бір-біріне жапсыра орналасады және лықсу, кептелу, ысырылу сияқты деформациялармен байланысады. Мыс., Жезқазған мыс кен орнында 30-ға жуық Флексура бар.[1]
ФЛЕКСУРА — әдетте бір қанатты қатпар ретінде қаралатын, бірқалыпты еңістене астасқан тау жынысы қабаттарының тектоникалық қозғалыстар әсерінен майысьш, баспалдақ немесе иін тәрізді болып қалыптасуы; қатпар қанатының көтеріңкі (жоғарғы) және түсіңкі (төменгі) өңірлеріндегі флексураны қалыптастырған астасу элементтері өзара ұқсас және көлбеу бағытта болады, бұл өңірлерді бір-бірімен жалғайтын жазықтық әдетте тік құлайды. Флексура қанатының көтеріңкі және түсіңкі бөліктерінің арасындагы тік бағытта өлшенген қашықтық флексура амплитудасы немесе флексура биіктігі деп аталады. Жекелеген флексуралардың бұл көрсеткіші бірнеше метрге, ал флексура сағалануының жалпылама ұзақтығы жүздеген километрге жетуі ықтимал. Флексура терминінің I шартты түрдегі синонимі: изоклиндік қатпар.[2]
Сілтемелер
өңдеу"Қазақ Энциклопедиясы" 9 том
Дереккөздер
өңдеу- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том
- ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайышов — Алматы: "Мектеп" баспасы" ЖАҚ , 2003. — 248 бет. ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
|
Бұл — геология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |