Франция халқы

XIX ғасырдың басында Франция халқының саны жөнінен шетелдік Еуропадағы ең ірі мемлекет болды. 1801 жылы мұнда 28 млн. адам тұрған. Бірақ туу деңгейінің төмендеуі Еуропаның басқа мемлекеттеріне қарағанда Францияда ертерек басталды. XX ғасырдың 30 - жылдарындағы экономикалық дағдарыс кезінде өлім – жітім туудан да артып кеткен. Сонымен қатар, халық саны Бірінші және Екінші дүниежүзілік соғыстар кезінде де едәуір кеміді. 60 – 70 жылдардағы Африкадағы отарлардың азаттық алуына байланысты көптеген француздар өз отанына қайтып оралды. “Репатриация” деп аталатын осы үрдістің нәтижесінде ел халқы біршама өсті. Қазіргі кезде Франция халқының саны жөнінен Еуропалық одақ елдері арасында екінші орында болса, дүниежүзі бойынша жиырмасыншы орынды алады. Елдің негізгі аумағында 63 млн. адам, ал иеліктерінде 1,5 млн. адам тұрады. Жалпы алғанда, Францияда халықтың басқа жаққа қоныс аударуына қарғанда елге келуі басым. Мұның өзі Еуропаның басқа елдеріне қарағанда Францияда эмигранттардың көбірек болуынан байқалады.

Франция демографиясы

Франция демографиясы

Францияға халық саны өсуінің қазіргі типі тән: туу (жылына 1000 адамға шаққанда 13 адам) мен табиғи өсім өте төмен, өлім (1000 адамға 9 адам) деңгейі төмен. Сонымен қатар сәбилердің шетінеуі (1000 адамға 3,6 адам) де өте төмен деңгейде. Ел тұрғындарының өмір жасының орташа ұзақтығы ер адамдар үшін 78 жас, әйелдерде 85 жас. Халықтың табиғи өсуі бар болғаны 4%. Осы себепті, қазіргі кезде Батыс Еуропаның басқа елдеріндегі тәрізді, Францияда да “ұлттың қартаюы” байқалуда.

Франциядағы эмигранттар

Ұлттық құрамы

Халықтың ұлттық құрамы салыстырмалы түрде біркелкі. Ел тұрғындарының 90% - француздар. Олардан басқа жергілікті халықты эльзастықтар (жылпы саны 1,3 млн. адам), бретондықтар (1 млн. адам), фламандықтар, басктер мен каталондықтар құрайды. Франция халқының қалған бөлігі еуропалық, африкалық және азиялық ұлт өкілдерінен тұрады. Францияның оңтүстік–шығысындағы жартасты Корсика аралын корсикалықтар мекендейді. Бұл аралда Наполеон Бонапарт дүниеге келген. Корсикалықтар байырғы әдет–ғұрыптарын сақтап қалған, қазіргі кездің өзінде олар әкімшілікке емес, әулет ақсақалдарына бағынады.

Діни құрамы

Халықтың діни құрамы да салыстырмалы түрде біртекті: француздардың 90%-ы католиктер болып есептеледі. Ел халқының 5%-ы ислам дініндегілер болса, 3%-ы протестандықтар, 1,3%-ы иудейлер, қалған бөлігін әртүрлі діни бағыттардың өкілдері құрайды. Шіркеу мемлекеттен 1905 жылы бөлінген, бірақ елдің Конституциясы ар–ождан бостандығына кепілдік береді.

Халықтың орналасуы

Франция халқының 77% - қалаларда тұрады. Елде кіші және орташа қалалар басым, мұнда тұрғындарының саны 100 мыңнан асатын ірі қалалар аз. Бұл өндірістің шоғырлану деңгейінің салыстырмалы түрде төмен болуымен түсіндіріледі. Ұлыбританиядағы сияқты мұнда да ел астанасының маңызы зор: “Үлкен Париж” деп аталатын Париж агломерациясында елдегі тұрғын халықтың 1/5 бөлігі шоғырланған. Қазіргі кезде Париждің аумағының артуын шектеу саясатын ұстанып отырған үкімет, керісінше экономикалық аудандардың орталығы болып есептелетін Лион, Марсель, Лилль, Бордо және т.б. қалаларды дамытуға көп қаржы бөлуде. Курортты қалалар Довиль, Виши, Ницца және т.б. жедел дамуда.

Ауыл халқы, негізінен, Париж маңы мен елдің солтүстік–шығысындағы ірі селоларда, теміржол мен тасжолдар бойында, өзендер бойында және өнеркәсіп орталықтарының шекті аумақтарында тұрады. Қазіргі кезде ел ішінде жылына 1 млн адам мекенжайын алмастырады, олардың басым көпшілігін үлкен қалларға қоныс аударған ауыл халқы құрайды. Ауыл халқының жартысына жуығы ғана тіелей ауыл шаруашылығы саласында, қалған бөлігі кәсіпорындар мен шахталарда, теміржол станцияларында, балық аулау кәсіпшіліктері мен туристік мекемелерде жұмыс істейді.