Химиялық әдіс

Химиялық әдіс — зиянды жәндіктерді жоюдың неғұрлым көп тараған әрі тиімді жолы. Химиялық заттар ұнтақ (дуст), ерітінді, су эмульсиялары мен суспензиялары, аэрозоль, сабын, түйіртпек, қарындаш және т.б. күйінде қолданылады. Ұнтақ дәрілер бұрыш сауыты сияқты құтымен немесе резеңке құралмен себіледі. Сұйық дәрілер щетка, қылауыш, поршеньді тозаңдатқыштармен қабырғаларға, жиһазға, матрацтарға және жәндіктер паналауы мүмкін тұстың бәріне бүркіледі. Удың жәндіктер организміне әсер етуіне қарай химиялық заттар 3 топқа бөлінеді:

  • ішекті уландыратындар — жәндіктер организміне қорегімен бірге барады да, ішекке түсіп, уландырады;
  • жанасу арқылы уландыратындар — жәндіктер организміне тері арқылы өтіп, уландырады;
  • фумиганттар — ауа арқылы уландыратындар — жәндіктер организміне тыныс алу жүйесі арқылы өсер етіп, улайды.

Химиялық заттардың кейбір түрінде бүл қасиеттер қабат болуы мүмкін. Зиянды жәндіктермен күресу үшін қолданылатын химиялық заттардың көпшілігі адам мен хайуанаттарды да уландыратын болғандықтан, олармен жұмыс істеу кезінде сақтық шараларын бұлжытпай сақтау ұсынылады: жұмыстан кейін қолды мұқият жуу керек, дәрі-дәрмектерді теріге, көзге тигізіп алмау қажет. Улы заттар сақталған ыдысты тамақ пісіру үшін пайдалануға, сондай-ақ улы заттарды азық-түлікпен бірге сақтауға болмайды. Улы заттар шашылған бөлмелер мен бұйымдарды әбден желдету шарт. Белгілі бір дәрі-дәрмекті ұзақ қолданған жағдайда, жәндіктер оған үйреніп, бейімделіп алатындықтан, оларға қарсы күресу құралдарын мезгіл-мезгіл алмастырып отырған жөн. Күнделікті тұрмыста мұнымен қатар механикалық әдістер де кең қолданылады (қалдық-қоқыстарды шығару, қағып-сілку, тазарту және т.б.).[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ тілі терминдер сөздігі I том