Холл эффектісі

Холл эффектісі — магнит өрісіне (Н) орналасқан тығыздығы j тогы бар қатты өткізгіште не жартылай өткізгіште j мен Н-қа перпендикуляр электр өрісінің (ЕН) пайда болуы: ЕН=R H j sіn α (1) (егер Нj болса, онда ЕН=RHj), мұндағы R — Холл тұрақтысы деп аталатын Холл эффектісінің негізгі сипаттамасы. α — Н пен j векторларының арасындағы бұрыш (α<180Ә). R-дің мәні ток тасығыштың концентрациясына (n) және қозғалғыштығына, сондай-ақ өткізгіштің түріне тәуелді болады (мысалы, жартылай өткізгіштерде электрондық өткізгіштік кезінде R>0, ал кемтіктік өткізгіштік кезінде R<0). Бұл эффектіні 1879 ж. америкалық физик Е.Г. Холл (Е.Н. Наll) ашқан. Металдар үшін n1023см–3, R10–3см3/Кл; жартылай өткізгіштер үшін R105см3/Кл. Х. э. — гальваномагниттік құбылыстардың бірі. (1) формула әлсіз магнит өрісінде орналасқан изотропты (мысалы, поликристалл) өткізгіштегі Холл эффектісін сипаттайды. Холл эффектісі металдардың, әсіресе жартылай өткізгіштердің физикалық қасиеттерін зерттеуде, сондай-ақ электроникада, өлшеу және есептеу техникасында, автоматикада кеңінен қолданылады.