Хорезмдіктер

Хорезмдіктер — Хорезм төңірегін б.з.б. 1-мыңжылдық ортасында мекендеген халық. Көне парсы деректерінен Бехистун сына жазуы, Персеполь жазуы сынды ескерткіштерде кездеседі. Бірқатар антикалық авторлардың еңбектерінде Хорезм өңірінің халқы ретінде аталынады (Фотий, т.б.). Страбон хорезмдіктердің массагеттер мен сақтар құрамына енгендігін жазса, Геродот өз еңбегінде Дарий патша Персияны әкімшілік 20 сатрапқа бөлгенде, хорезмдіктер парфяндықтармен, соғдылықтармен және арейлермен бірге 16-сатрапқа енгендігін, олардың үш жүз талант алым-салық төлеп тұратындығын айтқан. Арриан Александр Македонскийге хорезмдіктердің патшасы Фаразман 1,5 мың салт аттылармен келіп қосылып, басқа да көмек көрсетуге әзір екенін айтқандығын баяндаған. Мұны Квинт Курций Руфтың шығармалары да растайды. Бірақ оның еңбегінде хорезмдіктер көсемінің аты Фратаферн деп берілген. Аррианда хорезмдіктер колхтар мен амазонкалардың, Квинт Курций Руф дерегінде даи мен массагеттерге көрші деп көрсетіледі. Хорезмдіктер ерте замандарда Орталық Азияны мекендеген бірқатар халықтардың этногенезінде өзіндік рөлін атқарған. Белгілі ғалым С.П. Толстов хорезмдіктердің Топыраққала, т.б. археологиялық ескерткіштерінде қазба жұмыстарын жүргізіп, олардың заттай және рухани мәдениеттерінің мәселелерін қарастырған.