Шалқар (көл, Солтүстік Қазақстан облысы)

ШалқарЕсіл алабындағы тұзды көл.

Шалқар
Морфометрия
Теңiз деңгейiнен биіктігі309,7 м
Ауданы35,5 км²
Көлемі267,0 млн. км³
Су алабы
Суды жинау ауданы209 км²
Орналасуы
53°11′39″ с. е. 68°24′58″ ш. б. / 53.19417° с. е. 68.41611° ш. б. / 53.19417; 68.41611 (G) (O) (Я)Координаттар: 53°11′39″ с. е. 68°24′58″ ш. б. / 53.19417° с. е. 68.41611° ш. б. / 53.19417; 68.41611 (G) (O) (Я) (T)
Ел Қазақстан
АймақСолтүстік Қазақстан облысы
АуданАйыртау ауданы
Шалқар (көл, Солтүстік Қазақстан облысы) (Қазақстан)
Шалқар
Шалқар (көл, Солтүстік Қазақстан облысы) (Солтүстік Қазақстан облысы)
Шалқар

Географиялық орны өңдеу

Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданындағы Шалқар ауылының солтүстік-батысына қарай 7 км жерде орналасқан. Теңіз деңгейінен 309,7 м биіктікте жатыр.

Гидрографикасы өңдеу

Аумағы 35,5 км2, ұзындығы 15,0 км, су айдынының көлемі 267,0 млн. м3, су жинайтын алабы 209 км2. Жауын-шашын және жер асты суларымен толығады. Су деңгейінің жылдық ауытқуы 0,5-0,6 м. 1930-1960 жылдар аралығында су деңгейі біртіндеп түскен. Суының минералдылығы көктемгі толығуынан кейін 3,5-4,0 г/л, жазда 4,5-5,0 г/л-ге жетеді.

Жағалау сипаты өңдеу

Шоқылар арасындағы аңғардағы көл қазаншұңқырында жатыр. Оңтүстік жағалауы көктеректі-қайынды шоқ тоғайлармен көмкерілген, жағаның қалған бөлігі ашық. Су жинайтын алабының 30%-ы жыртылған, кей бөлігіне бетеге-боз өскен. Көлге 5 кішкене өзен құяды. Көл айдыны ашық, түбі жайпақ, ортасына қарай әлсіз еңісті, құмды-тасты, жағалауына таман аздап лайлы. Оңтүстік жағасы биіктігі 8 м жарқабақты, қалған бөліктері жайпақ, қабақтарының биіктігі 3-4 м. Суы мал суаруға және Айыртау, Шалқар елді мекендерінің шаруашылық қажеттіліктеріне пайдаланылады.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. АТАМЕКЕН: Географиялық энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. – 648 бет. ISBN 9965-893-70-5