Шардара (қала)
Шардара — Түркістан облысындағы қала (1968 жылдан), Шардара ауданының орталығы.
| Қала | |
| Шардара | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Облысы | |
| Ауданы | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
41°15′56″ с. е. 67°58′31″ ш. б. / 41.26556° с. е. 67.97528° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 41°15′56″ с. е. 67°58′31″ ш. б. / 41.26556° с. е. 67.97528° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Бұрынғы атаулары |
Сырдария |
| Қала статусы |
1968 |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
32 107[1] адам (2023) |
| Сандық идентификаторлары | |
| Автомобиль коды |
13 |
Шардара шекарасы
| |
Басқа мағыналар үшін Шардара деген бетті қараңыз.Географиялық орны
өңдеуОблыс ортасы – Түркістан қаласынан оңтүстікке қарай 279 км-дей жерде, Сырдария өзенінің оң жағын ала, Шардара бөгенінің солтүстік жағасында орналасқан. Қаланың аумағы 21,24 мың км2.
Халқы
өңдеу- 25 579 мың адам (2003);
- 30 922 мың адам (2013);
- 29 269 мың адам. Гендерлік құрамы: әйелдер (14 040), еркектер (15 229) (2020)[2]
| 2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 30573 | ▲31431 | 102,8 | 15188 | ▲16133 | 106,2 | 15385 | ▼15298 | 99,4 |
Тарихы
өңдеу«Шардара» – көне парсы тілінен аударғанда «Төрт қақпа» дегенді білдіреді. Шардара қаласының аумағында 8 ғасырда егіншілігі, қолөнері, мәдениеті дамыған отырықшы тұрғыны бар үш қала-қамал болған: Бірінші Ақтөбе, Екінші Ақтөбе, Жаушықұмтөбе. 1959-68 жылдары "Сырдария" кенті аталып келді. Қала Мелдеби, Қызылжар, Абай, Төменгі тоғай, Өтеғұл мөлтек аудандарынан тұрады.
Кәсіпорындары
өңдеу
Шардарада «Шардара су электр станциясы» ААҚ, «Шардара мақта» АҚ, «Қазақстан мақтасы» корпорациясының филиалы, «Мырзакент» АҚ, «Шардаранан» АҚ, құрылыс материалдар комбинаты, «Шардара су-жылу жүйелері» ЖШС, «Будан» ЖШС, «Талапты» ӨК, «Шардарабалық», орман шаруашылығы, Шардара мемлекеттік қазыналық балық өсіру кәсіпорны, «Автосервис» орталығы, асфальт зауыты, т. б. кәсіпорындар қала экономикасын көтеруде.
Инфрақұрылымы
өңдеу
Шардарада орталығы емхана, туберкулезге қарсы диспансер, санитарлық-эпидемиологиялық стансасысы жұмыс істейді. Білім беру, мәдениет саласы бойынша кәсіптік-техникалық мектеп, жалпы білім беретін, музыкалық, спорт мектептері, мәдениет үйі, орталығы кітапхана, «Ұлы Отан соғысында қаза тапқандар» мемориалдық ескерткіші бар. [4]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- ↑ [1] Мұрағатталған 26 қыркүйектің 2020 жылы.
- ↑ 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
- ↑ Оңтүстік Қазақстан облысының энциклопедиясы