Шаудырбай Қазақбайұлы Сейітов

Шаудырбай Қазақбайұлы Сейітов (1937 ж. т.) - қарақалпақ ақыны, жазушы, аудармашы.

Ол 1985 ж. Абайдың «Таңдамалы өлеңдері мен поэмаларын» аударып, жеке кітап етіп шығарды. Сейітов жетекшілік етуімен ұлы ақынның туғанына 145 ж. толуы құрметіне, бұл кітап толықтырылып қайта басылды. Сейітов Республикалық Бердақ атыңдағы сыйлығы лауреаты. Қ. Жұмажанов.

Семей облысының орталығы. Қазіргі Сейітовтің тұрған жері ерте заманнан-ақ ежелгі тайпаларға тұрақ болған. Бұл елді мекен кезінде Доржынкит, Жеті шатыр атанған. Қала 1776 ж. жаңадан тұрғызыла бастады. Ежелгі Сейітов тарихы хақында Г. Ф. Миллер, Г. П. Спасский, Ф. М. Достоевский,А. Е. Врангель, В. В. Радлов, ағайынды және В. Н Белослюдовтар, И. А. Армстронг т. б. зерттеулер жүргізген. Бекініс іргесі 1718 ж. қаланған. 1782 жылдан уездік қапа. Абай заманында Сейітов бірнеше заводы, сауда және мәдени ағарту ошақтары, жәрмеңкесі бар орталық болатын. АқынСемейдежиі болып, кітапханасында жұмыс істеген, балаларын қаладағы училищелерде оқытқан. Сонымен қатар осындағы Семей облыстық статистикалық комитеттің толық мүшесі болған. Өзінің «Интернатта оқып жүр...» деген өлеңінде оқыған жас жігіттердің қараңғы халқына қызмет етудің орнына қулық-сұмдық қуып, ел арасындағы жиіркенішті дау-дамайдан күн көріп, ынсапсыз болып бара жатқанын айта келіп, сол айла-шарғыға кім кінәлі, «Я Семейдің қаласы? Я қазақтың аласы?» деп сұрайды. Мұндағы ақынның Сейітов деп отырғаны қазақ даласына билік жүргізудің жаңа тәртібін кіргізіп, момын елді жік-жікке бөліп, апатайдай бүлдіріп қойған патша әкімшілігі. Абай «Тұлпардан тұғыр озбас шабылса да...» деген өлеңінде «Қуды ұнатты-ау Семейдің бүл қаласы» деп жоғарыдағы ойын анықтай түседі, әділ төрелік айтудың орнына арызшы, жалақорларды қолдап отырған әкімдерге наразылығын ашық білдіреді. Сейітовде Абайдың әдеби-мемориалдық мұражайы, ақын атында театр, көше, мектеп бар.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9