Шаш
Мына мақаланы не бөлімін Түк дегенмен біріктіруге ұсынылған. (Талқылауы) |
Шаш — қорғайтын жамылғының құрама бөлiгi, негiзiнен, қасында сүтқоректi, филогенез түкшелердi қабықтың туындыларымен болып табылады. Қабадай түктiң малдарында терiмен немесе жүнмен деп аталады. Сонымен бiрге (трихомдар ) шаштар деп аталатын өсiмдiктердiң әр түрлi органдарына кездеседi.
Сүрiктiң қабатты Құрылысының схемасы
өңдеуҚылтықты бадана белгiлелген.
Сыртқы шаш қабығы таңылу бiр-бiрiне кератин қабыршақтарымен құрастырылған. Көрнектi Шаштың бiр бөлiгi сырықпен деп аталады. Терi болатын Шаштың бiр бөлiгi (немесе қылтықты баданамен) қыл түбiрiмен деп аталады. Бадана қыл қалтасымен қоршаған - фолликүлмен. Фолликүлдiң формалары Шаш түрiне тәуелдi болады: сүмбiл шаштар дөңгелек фолликүлдерден өседi - сопақ, бұйра - бүршiк сияқты сәл ирелең.
Әрбiр Шаш үш жiктерден тұрады. Сыртқы жiк немесе кутикула, қорғайтын функцияны орындайды және бiр-бiрлерiн қайта жабады төбенiң черепицасына тәрiздi қабыршақтарсымақтардың нәзiк торшаларымен құрастырылған болып келеді. Кутикуланың қабыршақтары қашан тығыздап жатады, ұқыпты қайта жаба, Шаштар жалтыр жiбектей, жұмсақ. Егер кутикуланың торшалары физикалық немесе химиялық жолмен зиян жасаса, Шаштар жалтыраулар айрылып қалады, және оңай шатасатын сынғақ болып қалыптасады.