Шағырай үстірті

Шағырай үстіртіМұғалжар тауының қиыр оңтүстігіндегі үстірт.

Шағырай үстірті
Сипаттамасы
Тау жүйесі

Мұғалжар тауы

Пайда болған кезеңі

Палеоген

Ұзындығы

135 км

Ені

55 км

Биіктігі

310 м

Орналасуы

47°27′22″ с. е. 58°17′06″ ш. б. / 47.45611° с. е. 58.28500° ш. б. / 47.45611; 58.28500 (G) (O) (Я)Координаттар: 47°27′22″ с. е. 58°17′06″ ш. б. / 47.45611° с. е. 58.28500° ш. б. / 47.45611; 58.28500 (G) (O) (Я) (T)

Елдер

 Қазақстан, Ақтөбе облысының Байғанин және Шалқар аудандары жерінде

Шағырай үстірті (Қазақстан)
Шағырай үстірті
Шағырай үстірті (Ақтөбе облысы)
Шағырай үстірті

Географиялық орны

өңдеу

Ақтөбе облысының Байғанин және Шалқар аудандары жерінде орналасқан. Үстірт оңтүстік-батыстан солтүстік-шығыс, солтүстікке қарай 135 км-ге созылып жатыр. Ені 55 км-ге жетеді. Абсолюттік биіктігі солтүстік бөлігінде 310 м.

Геологиялық құрылымы

өңдеу

Шағырай үстірті палеогеннің құм, саз, құмтас, конгломерат тау жыныстарынан түзілген.

Жер бедері

өңдеу

Оңтүстік-батыс, батыс беткейлері Шаған өзені аңғарына қарай тік жарлы (190 м) болып тірелген. Шығысының үстіртті бедері түйетайлы. Оңтүстік бөлігінде Шарқұдық тауаралық өткелі орналасқан. Үстірттің тік келген батыс бөлігінде Қожаберген, Шарқұдық, тағы басқа аласа таулар кездеседі. Қиыр оңтүстігінде Доңызтау кемері, батысында (Шаған өзенінің батыс беткейі) Шошқакөл бұйраты жатыр. Сай-жыралармен тілімденген шығысы жазық. Онда Үлкен Борсыққұм құмды алабымен шектелген. Үстірттің шатқалды келген тұстарында бұлақтар (Аяққұдық, Ақбұлақ, тағы басқа) мен қыстаулар (Ақши, Қожаберген, тағы басқа) жайласқан. Шағырай үстірті мал жайылымына пайдаланылады.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақ Энциклопедиясы, 9 том 18 бөлім