Шақпақ тас, кремень — әр түрлі кремнийлі тау жыныстарының қазақша жалпы атауы. Шақпақ тас соққанда ұшқын шығаратындықтан ерте кезде от тұтатуға пайдаланған. Бітімі тығыз, қатты, сынуы мүйіз тәрізді. Түсі қара, қара сұр, сұр, құрамы жағынан кварц-халцедонды, опал-халцедонды, аса ұсақ түйірлі және нәзік талшықты келеді. Негізінен карбонатты, кейде шөгінділер арасында кездеседі. Шақпақ тастан дәл өлшейтін таразылардың, өлшеу аспаптарының бөлшектері жасалады. Құрамында 98 — 99 SіO2 бар. Одан кристалдық кремний карбиді өндіріледі. Шақпақ тас Шыңғыстауда, Мұғалжарда, Балқаштың батысында, Атасуда, тағы басқа көптеген жерлерде кездеседі. [1]

A.
Шақпақ тас

Сілтемелер өңдеу

Пайдаланылған әдебиеттер өңдеу

  1. Қазақ Энциклопедиясы, 9 том 18 бөлім