Шаһрихансай
Шаһрихансай (өзб. Shahrixonsoy) — Әндіжан (Өзбекстан) және Ош (Қырғызстан) облыстарындағы басты арна.
| Шаһрихансай өзб. Shahrixonsoy | |
 | |
| Орналасуы | |
| Елдер |  Өзбекстан Қырғызстан |
| Аймақтар | Әндіжан облысы, Ош облысы |
| Сипаттамасы | |
| Ұзындығы | 120 км |
| Су шығыны | 110 және 30 м³/с |
| Су ағысы | |
| Бастауы | Кемпірабат су торабы |
| · Бастауының орны | Кемпірабат суқоймасынан батысқа қарай |
| 40°46′09″ с. е. 73°03′30″ ш. б. / 40.7692° с. е. 73.0583° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Сағасы | Үлкен Ферғана арнасы |
| · Сағасының орны | Шаһрихан |
| 40°41′59″ с. е. 72°04′25″ ш. б. / 40.6997° с. е. 72.0736° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 40°41′59″ с. е. 72°04′25″ ш. б. / 40.6997° с. е. 72.0736° ш. б. (G) (O) (Я) | |
 — бастауы,  — сағасы | |
Сипаттамасы
өңдеуШығыстан батысқа қарай Ферғана аңғарын кесіп өтеді. 1887 жылы салынған. Кемпірабат су торабынан басталып, шамамен 20 км Өзбекстан мен Қырғызстан арасындағы мемлекеттік шекара болып табылады[1]. Шаһрихан қаласындағы Үлкен Ферғана арнасына қосылуымен аяқталады. Арнадан Сабай, Ақбурасай, Оңтүстік Ферғана арналары шығады. Арна бойында Қарасу, Қарасу, Қорғантепе, Қожабат, Асака қалалары орналасқан[2].
Арнаның ұзындығы 120 шақырымды құрайды. Арна су алабының ең биік нүктесі 400-680 метр, Әндіжан облысының шығыс бөлігінде орналасқан. Арна сағасында максималды су шығыны (жоба бойынша) 240,0 м3/с, өзекті өткізу қабілеті 190,0 м3/с. Шаһрихансай су алабының барлық суару жүйесінің жалпы ұзындығы 563,2 км-ге жетеді және 850 су нысаны мен 365 су есепке алу қондырғысынан тұрады.
Шаруашылық маңызы
өңдеуШаһрихансай арнасы Әндіжан облысының Қорғантепе, Жалаңқудық, Қожабат, Бұлақбасы, Асака, Шаһрихан және Мархамат аудандарындағы 59,487 мың гектар суармалы алқапты сумен қамтамасыз етуге арналған. Арнадан Ферғана облысының Қуа, Қостөбе, Ташлақ, Алтыарық аудандары мен Қуасай қаласының 55,5 мың гектар егістік алқабын суаратын Оңтүстік Ферғана арнасы да шығады. 2018 жылғы мәлімет бойынша Шаһрихансай су алабының халқы 1 393,2 мың адамды құрайды (Әндіжан облысының жалпы халқының 49%-ы, тығыздығы бір шаршы шақырымға 639,7 адам бола тұрып, арна Ферғана алқабының халық ең тығыз орналасқан аумағы арқылы өтеді).
Арнада Шаһрихансай СЭС каскады бар, оның құрамына ГЭС-6 (5А) (1949 жылы пайдалануға берілген), СЭС-7 (6А) (1953 жылы), Оңтүстік Ферғана каналының ОФК-1 СЭС (1957 жылы) кіреді[3].
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Узбекистан и Кыргызстан решили вопросы по демаркации госграницы. Тексерілді, 21 мамыр 2024.
- ↑ Что из себя представляет спорное (между Киргизией и Узбекистаном) Кемпир-Абадское водохранилище?. Тексерілді, 21 мамыр 2024.
- ↑ КАСКАД ШАХРИХАНСКИХ ГЭС. Тексерілді, 21 мамыр 2024.