Шеелит
Шеелит - (швед химигі К.В. Шееле есімімен аталған) — вольфраматтар класына жататын минерал. Химиялық формуласы: CaWO4, құрамы (%): CaO — 19,4, WO3 — 80,6, қоспалары: MoO3, CuO, ниобий, тантал, сирек жер элементтері. Тетрагондық сингонияда кристалданады.[1] Жеке кристалдары бипирамида, октаэдр, қалақ, минералдық агрегаттары сеппе, кейде түйірлі масса түрінде ұшырасады. Түсі сұр, сары, қоңыр, кейде — түссіз; сызығы ақ, шыны не алмастай жылтыр, мөлдір, қатты. Моос шкаласы бойынша 4,5 — 5, тығызд. 5,8 — 6,2 г/см3, ультракүлгін, катод, рентген сәулелері түскенде ашық көгілдір түс береді. Шеелит кендері скарндарда, ал шағындары жоғоры, орта, төмен температуралы гидротермалдық кендерде, пегматиттерде кездеседі. Ірі кен орындары Кореяда, Малай топаралында, Ұлыбританияда, Кавказда, Оралда бар. Қазақстанда Сарыарқада (Жоғары Қайрақты) және Таулы Алтайда кездеседі. Шеелит — вольфрамның басты кентасы.[2]
Сингониясы тетрагондық ; дипирамида формасында. Кристалдық құрылысы орталық ты тетрагондық призма. Оптикалық оңқай, Ng = 1,937, Nm= 1,920. Кристалдық бейнесі — дипирамида. Жаратылысы. Шеелит гидротермалық және контакт — метасоматикалық ретінде, кейде пегматит арасында болады. Ол көп жерлерде вольфрамитпен бірге кездеседі. Шеелит те вольфрамит сияқты, вольфрам өндіру үшін қолданылады.[3]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақ энциклопедиясы, 9 том
- ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайышов — Алматы: "Мектеп" баспасы" ЖАҚ , 2003. — 248 бет. ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
- ↑ Кристаллография, минералогия, петрография. Бұл кітап Абай атындағы Қазақтың мемлекеттік педагогты институтының, география факультетінде оқылған лекциялардың негізінде жазылды, 1990. ISBN 2—9—3 254—69
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |