Шоколадты фондан

Шоколадты фондан (фр. fondant au chocolat — «балқитын шоколад») – шоколадты бисквитті қамырдан жасалатын әлемге әйгілі француз десерті. Бұл десерттің ерекшелігі – қатты қытырлақ қабық және сұйық өзек.

Фондан үшін сары май мен көп мөлшерде қара шоколад қосылған бисквит қамыры дайындалады. Қамыр қалыптарға құйылады да, пеште пісіріледі. Бұл десертті дайындау қиын деп саналады, өйткені фонданды сыртқы жағынан қытырлақ, ал өзегін сұйық қалдыру үшін фонданды пеште белгілі уақыт аралығында ұстау керек.

Атауы

Бұл десерт көптеген атаулармен белгілі. Ағылшын-тілдес елдерде lava cake атауы жиі кездеседі (қаз. лава қосылған торт) немесе француз тілінен тікелей аударма molten chocolate cake (қаз. еріген шоколадты торт). Еуропа елдерінде petit gateau атауы да қолданылады (бұл өз кезегінде француз тілінен "кішкентай торт" деп аударылады). Ресейде ағылшын атауларының әсерінен "шоколадты лава" немесе "шоколадты жанартау" нұсқалары бар. Француз ас үйі осы торттың екі нұсқасын бөледі: fondant au chocolat — "балқытылған шоколад" және moelleux au chocolat — "жұмсақ шоколад". Бірінші нұсқа толығымен сұйық, жұқа қытырлақ қабықпен жабылған; екіншісінін ішінде ауаға мол жұмсақ қабықша және кішкене сұйық өзек бар. Торттың осы сорттарының айырмашылығының шекарасы өте бұлдыр, бір немесе басқа пісіру әдісінде жұмыртқа мен ұнның әртүрлі пропорциялары, сондай-ақ әртүрлі температура мен пісіру уақыты қолданылады.

Шығу тарихы

Бұл десерт өте жас болса да — фондан ХХ ғасырдың соңында ғана әлемге таңымал болды – бірнеше әйгілі аспазшылар оның пайда болуы туралы дауласады. Француз аспазы Жан-Джордж Фонгерихтен оны алғаш рет 1987 жылы Нью-Йорктегі "Дрейк" қонақ үйінің "Лафайетт" мейрамханасының шеф-аспазы болған кезде дайындағанын мәлімдейді, алайда бұл арнайы ойлап тапқан рецепт емес, тек оның қараусыздығынын нәтижесі: аспаз десертті пештен ертерек шығарған. Таңымал кондитер және шоколатье Жак Торр болса, бұл тағам Францияда бұрыннан белгілі "шоколад фонданы"деп аталатын десерт деген ойда. Оны 1981 жылы "Лагийоль" мейрамханасының Француз аспазы Мишель Бра ойлап тапқан деген нұсқа кең таралған, бірақ бұл рецепт біршама күрделі: ол шоколадты ганаш кремін қатырып, пісірер алдында оны дайындау алдында қамырдың ортасына қойды.

Десерттің ұсынылуы

Фонданды пештен шығарғаннан кейін сұйық өзегі пісіп қалмауы үшін, бірден жеу кереу. Десерт қант ұнтағы немесе шоколад үгінділерімен сеуіліп, классика бойынша ванильді балмұздақ шарымен беріледі.