Шола, жер шола

Шола, жер шола. Тұрақты тіркестегі «шола» мағынасы түсіндірме сөздіктегі «шола»-ға сәйкес. келмейді. Бұлт ала, жер шола, қырдағы ел жұтаса, ойдағы ел аман» (М. Тиесов, Дала.). Мысалға келтірілген сөйлемнің ішіндегі «шола» сөзінің бойынан сөздікте көрсеткендей, «біркелкі емес, ...ала-құла жер» деген мағынаны іздеп таба алмайсыз. Аспандағы бұлттың ала болатындығына анықтама берудің қажеті шамалы. Ал «жер шоланы» тағы да «жер ала» деп түсінудің қисыны жоқ. Кейбір түркі тілдері, әрі кетсе, моңғол тілі деректерінен мынаны байқаймьіз: телеуіттерде «чөлө» тұлғасы — жазық, кеңістік, алтай тілінде «чөл» — дала, ең соңында, моңғолша «шулуун»—тегіс мағыналарында қолданылады. Осы деректер бойынша, «жер шола» тұрақты тіркесіміз — «жер жазық», «жер дала», «жер тегіс» сияқтылардың мағыналарымен бірдей.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-02459-6