Шормақ 1, 2, 3

Шормақ 1, 2, 3 – көне қорғандар, обалар. Алматы облысы Қоңыр ауылынан 8 км жердегі Шормақ ойпатында орналасқан.

1956 ж. Жетісу археологиялық экспедициясы (жетекшісі Е.И. Агеева) зерттеген. Шормақ 1 – 81 тас обадан тұрады. Обалар бірнеше тізбектерден құралған. Аумағы 4 м-ден 22 м-ге дейін, биікт. 0,12 м-ден 1,55 м-ге дейін. Қайтыс болған адамдарды тас табыттың ішіне шалқасынан жатқызып, басын құбылаға қаратып жерлеген. Кейде қабір іргелері ағаш кесінділерімен бекітілген. Қазбадан табылған қыш ыдыстар, темір пышақтар, түйреуіштер, қола біздер бойынша бұл обалар біздің заманымыздан бұрын 3 – 1 ғасырларға жатады. Зерттеушілердің пікірінше, бұл зираттар ежелгі үйсін тайпаларынан қалған ескерткіш. Шормақ 2 – 103 тас обадан тұрады. Обалардың өзара орналасуы, өлшемдері Шормақ 1-ге ұқсайды. Зерттелген 6 обаның барлығы тоналған. Алайда жерлеу жобаларының ұқсастығына сай Шормақ 2-ні де біздің заманымыздан бұрын 3 – 1 ғаысрларға жатқызуға болады. Шормақ 3 – обасының не бары үшеуі зерттелген. Олардың аумағы 6 – 8 м де, биіктігі 0,25 – 0,5 м. Шормақ 3 біздің заманымыз 4 – 5 ғасырларына жатады.