Шымкентнефтеоргсинтез (шнос)

Шымкентнефтеоргсинтез (ШНОС) Шымкент мұнай айырузауыты-өнімділігі жағынан Қазақстандағы екінші (Павлодар мұнай айыру зауытынан кейінгі) зауыты. Пайдалануга 1984 жылы берілген. Энергия кездерін ендіру женіндегі келешегі зор кәсіпорын болып табылады. Зауыттың қуаты жылына 6 млн. т мұнай өңдеу, өңдеудің алымдылығы (тереңдігі) әзірге 59% (1994 ж. дейін -54%). Зауыт соңғы жылдары (1998 жылы қараша айындагы келіспеушілікке дейін) негізінен Қумкелдің күкірті аз мұнайын еңдеуде. Технологиялық жаұынан Транссібірлік мұнай құбырларыныңжүйесіменэлідетыгызбайла- нысты. Қумкел кенорнынан тартылган құбыр желісінің шагын тармағы Шымкент тубіндегі Қарақойында Трансулттық мұнай құбырына туйіседі. Зауыт гидроендеудің классикалық жуйесімен (дистилляция, катализдік реформинг, гидротазарту) жумыс істейді, мазутты вакуумдық айдау, баяулатылган кокстеу қондыргылары және газды фракциялаушы қондыргы бар, катализдік крекинг қондырғысының қурылысы аяқталып келеді. Зауыт А-76 автобензинін, авиакеросинді, дизель отынын (экологиялық жағынан таза, күкірт мелшері 0,1%-дан темен), қазандық отынын (мазутты), суйылтылган газдар "нафта" бензинін т.б. шыгарады, шикізат ысырабының коэффициент (мелшері) 0,8%. Зауыт 1994-97 жылдар аралығында езінің жобалы қуатының 60-70%-дық мелшеріндей енім шығарады.