Шырмауық барқытжапырақ

Шырмауық барқытжапырақ, шырмауық будра (лат. Glechoma hederacea) – ерінгүлділер тұқымдасы, барқытжапырақ туысына жататын көп жылдық, шөп тектес өсімдік.

Шырмауық барқытжапырақ
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Қос жарнақтылар (unranked) Asterids Сабы: Lamiales Тұқымдасы: Lamiaceae Тегі: Glechoma Түрі: G. hederacea
Екі-есімді атауы
Glechoma hederacea L.

Ботаникалық сипаты

• Биіктігі 90 см-ге дейін жетеді.
• Көлбеу өскен, жатаған сабақтарынан тік көтеріле шыққан бұталары бар.
• Төменгі жағындағы жапырақтары бүйрек секілді, әрі дөңгелек, жоғарғы жағындағы жапырақтары - жүрек тәрізді. Жапырақтарының сағақтары ұзын, жұпталып өседі.
• Гүлдері жоғарғы жапырақтарының қуысына орналасқан, көк түсті, гүл жапырақшалары бесеу. Мамыр-маусым айларында гүлдейді.

Өсетін жері мен таралу аймағы

Еуропада, Азияның қоңыржай белдеулерінде таралған. Қазақстанда солтүстік-шығыс аудандарда бақтардың, ормандардың ішінде, бұталардың арасында, егістік жерлер мен шабындықтарда, өзен жағалауларында өседі.

Емдік қасиеті мен қолданысы

Құрамында эфир майы, илік заттар, шайыр, аскорбин қышқылы бар. Өсімдіктің иісі жалбыздың иісіне ұқсайды. Жапырағын ерте көктемде гүлдей бастағанда жинайды.
Халық медицинасында шырмауық будраны қақырық түсіретін дәрі ретінде, жалпы қабынуға қарсы және асқазан, бауыр, бүйрек, қуық ауруларын емдеу үшін де пайдаланылады. Сонымен қатар сыртқы жараларды, тері ауруларын емдеу үшін де қолданады.