Шілделік

Шілделік (Gryllіdae) – тікқанаттылар отрядының ұзын мұрттылар тармағына жататын жәндіктер. Жер шарында кең тараған, негізінен тропиктік және субтропиктік аймақтарда кездесетін 2300 түрі белгілі. Қазақстанның барлық аймақтарында, әсіресе оңтүстік-шығыс аудандарында жиі кездеседі. Шілделіктерді шырылдауық шегіртке деп те атайды (үстіңгі қанаттарын бір-біріне үйкеу арқылы дыбыс шығарады). Бұлардың түсі қара, мұртшалары ұзын, көп буынды. Көпшілік түрінің есту мүшесі алдыңғы аяғында орналасқан, аналығының жұмыртқа салғыш қынабы ұзын болады. Жұмыртқаларын жердің астына, өсімдік жапырақтарына, сабақтарына салады. Негізінен дернәсілдері қыстап шығады. Ең жиі кездесетін түрлері: дала шілделігі (Gryllus desertus), дене тұрқы 12 – 19 мм; үй шілделігі (Acheta domestіca), оның дене тұрқы 16 – 21 мм болады. Шілделіктер дәнді бұршақ дақылдарының, қант қызылшасының, темекі өсімдігінің, көкөністердің жапырақтарымен, тамырларымен, егілген орман ағаштарының тұқымдарымен қоректеніп, едәуір зиян келтіреді. Күрес шаралары: егін алқаптарын химиялық препараттармен өңдеу.

Сілтемелер

Дәуітбаева К.Ә., Омыртқасыздар зоологиясы, 2-кітап, А., 2005.