Шұбаркөл көмір кеніші

Шұбаркөл көмір кенішіҚарағанды облысы Нұра ауданында 1983 жылы ашылған.

Шұбаркөл көмір кеніші
49°01′18″ с. е. 68°37′04″ ш. б. / 49.0216604° с. е. 68.6178589° ш. б. / 49.0216604; 68.6178589 (G) (O) (Я)Координаттар: 49°01′18″ с. е. 68°37′04″ ш. б. / 49.0216604° с. е. 68.6178589° ш. б. / 49.0216604; 68.6178589 (G) (O) (Я)
Ел Қазақстан
АймақҚарағанды облысы
Ашылған уақыты1983 жыл
Жану жылуы6170 ккал/ кг
Жер қойнауын пайдаланушы«Шұбаркөлкөмір» ААҚ
Шұбаркөл көмір кеніші (Қарағанды облысы)
Шұбаркөл көмір кеніші

Жатыс сипаты

өңдеу

Қалыңдығы 5-15 м делювийлі-аллювийлі төрттік түзілімдермен жабылған. Өнімді қабат юра шөгінділерінің төменгі бөлігімен ұштасып, көмірлі қабаттан («Жоғарғы», «Ортаңғы» және «Төменгі») тұрады. Қалыңдығы 1-нікі 25-30 м (оңтүстік-шығыста 15-20 м); 2-нікі бірнеше см-ден 1-3 м-ге дейін, 3-нікі 1,0-8 м.

Құрамы

өңдеу

Көмірі қоңыр, тас көмірге жақын. Көмірдің орташа күлділігі — 6% (қатардағы көмірдің күлділігі — 11%), қалыпты ылғалдылығы -15%, шығымы (% есебімен) ұшпа заттардікі — 45, гумипді қышқылдардікі — 3-5, бастапқы шайырдікі 6-15; жану жылуы: ылғалды, күлсіз жағдайда 25,0 МДж/кг (6170 ккал/ кг), ыстық массада 31,0 МДж/кг (7400 ккал/кг), 1-көмір қабатына аршып алу және пайдалану кезіндегі болжамды су мөлшері 150-200 м³/сағ. Кеніштің аршылған бөлігі ұзақ мерзімге жететін қорлармен қамтамасыз етілген.

Барлау-пайдалану жұмыстары 1985 жылдан жүргізіліп келеді. 1986 жылы Қызылжар темір жол стансасынан темір жол тармағы тартылды. Вахталық кент, жұмысшы қалашығы бой көтерді. 1988 жылы Шұбаркөл көмір кенішінің игерген жұмыстары үшін бір топ геологтар мен кеншілер КСРО Мемлекеттік сыйлықтарына ие болды. Шұбаркөл көмір кеніші 2000 жылы Еуразия қаржы-өнеркәсіп компаниясы қарамағына беріліп, инвестициялық бағдарлама жүзеге асырылуда. Жер қойнауын пайдаланушы «Шұбаркөлкөмір» ААҚ болып табылады. 2005 жылы кеніш игерілгеннен бері ең жоғары нәтижеге қол жетті — 4,6 млн т көмір өндірілді.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5