Шәуілдір
Шәуілдір — Түркістан облысы Отырар ауданындағы ауыл, аудан (1934 жылдан) және Шәуілдір ауылдық округі орталығы.
| Шәуілдір | |
|---|---|
| Әкімшілігі | |
| Ел |  Қазақстан |
| Статусы | Аудан орталығы |
| Облысы | Түркістан |
| Ауданы | Отырар |
| Ауылдық округі | Шәуілдір |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары | 42°46′37″ с. е. 68°22′08″ ш. б. / 42.77694° с. е. 68.36889° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 42°46′37″ с. е. 68°22′08″ ш. б. / 42.77694° с. е. 68.36889° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Бұрынғы атаулары | Қаракөншек |
| Уақыт белдеуі | UTC+6:00 |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны | 10 439[1] адам (2023) |
| Сандық идентификаторлары | |
| Автомобиль коды | 13 |
Географиялық орны Өңдеу
Облыс орталығы - Түркістан қаласынан оңтүстікке қарай 72 км жерде, Арыс өзені мен Д.Алтынбеков атындағы канал бойында орналасқан.
Халқы Өңдеу
1999 жылы жергілікті тұрғындар саны 8561 адам (4242 ер адам және 4319 әйел адам) болса, 2009 жылы 8428 адамды (4205 ер адам және 4223 әйел адам) құрады.[2]
Инфрақұрылымы Өңдеу
Кентте Оңтүстік Қазақстан археологиялық экспедиция базасы негізінде 1980 жылы «Отырар» мемлекеттік археологиялық қорық-мұражайы құрылды. Әбу Наср әл-Фараби атындағы Отырар-Арыстанбаб мұражай кітапханасы ұйымдастырылған. Мәдениет сарайы, 9 кітапхана, 2 мешіт, «Ақ барыс» спорт залы, «Қарлығаш» кинотеатры, «Жұлдыз», «Жібек жолы» мейрамханалары, «Барыс» мақта қабылдау пункті, Шәуілдір СЭС-ы, 6 орта, музыка, спорт мектептері, «Балдырған» бала бақшасы, «Бала өмір» емханасы, ауданы аурухана бар.
Шаруашылығы Өңдеу
Шәуілдірде 27 ӨК, 75 шаруа қожалықтары, 8 тұрмыстық қызмет көрсету, 3 сауда орны, нан, өсімдік майын шығару цехы, т.б. мекемелер жұмыс істейді.
Ауылдың атақты адамдары Өңдеу
Кенттен академик, Халық Қаһарманы Мұхтар Әлиев, академик Рахманқұл Бердібаев, Орта Азиядағы тұңғыш чекист, үш мәрте Қызыл Ту орденінің тұңғыш иегерінің бірі – Абдолла Жармұханбетов, Түркістан АКСР-і Халық Комиссарлар Кеңесінің Председателі Абылай Серғазиев, ақын жазушылар Саттар Асқарұлы Ерубаев, Көпен Әмірбеков, Әселхан Қалыбекова, Бекарыс Шойбеков, т.б. көптеген танымал, атақты адамдар шыққан. Шәуілдірден 8 км жерде ескі Отырар қаласы және Арыстан баб мешіті орналасқан.