Эвапотранспирация

Эвапотранспирация — өсімдіктердің өніп-өсуі барысындағы ылғал шығыны. Эвакотранспирация екі түрі болады; оның бірі — өсімдіктердің сабағы мен жапырақтарының үстіне түскен жауын-шашын суының немесе шықтың тікелей булануы болса, екіншісі — олардың өніп-өсуіне қажет, яғни физиолоғиялық Э. деп аталатын жер асты суының булану шығыны. Мыс., жыл бойына әр жердің ауа райына байланысты түрлі шөптер мен мәдени өсімдіктерғе 229—254 мм, ал ірі жапырақты ағаштарға 203—305 мм дейін ылғал қажет екені аныкталған. Кеуектер мен жарықшалардың мөлшері жағынан үш топка бөлінеді: 1) қылдан жуан кеуектер мөлшері > 0,5 мм; жарықшалар > 0,254 мм. Белгілі қысым жағдайында мұнай, газ, су қозғалысы болуы мүмкін; 2) қылдай кеуектер мөлшері: 0,5—0,002 мм; жарық-шалар — 0,254-0,0001 мм. Сұйықтар қозғалысы белгілі гидрофизикалық заңдылықтарға байланысты; 3) қылдан жіңішке кеуектер мөлшері < 0,0002 мм, жарықшалар < 0,0001 мм. Сұйықтар қозғалысының мүмкіндігі шамалы (мыс., тығыздалған балшық — шөгінді).