Экзогендік эмболиялар - шығу тегіне байланысты ағзада кездеспейтін заттардан дамитын эмболия. Ең жиі кездесетін экзогендік эмболиялар: ауа және газ эмболиясы.
Ауа эмболиясы ірі көктамырлар (күре тамырлар, бұғана асты көктамыры) жарақаттанғанда пайда болады. Бұл тамырларда қан қысымы теріс болады және қабырғалары айналасындағы тіндерге жабысқан. Сондықтан жарақаттанған кейін олардың саңылаулары жабылмай қалады да, тыныс алу кезінде ашық тұрған саңылаулары арқылы ауа тамыр ішіне енеді. Бұл ауа оң жүрекше, қарынша арқылы кіші қанайналым шеңбері тамырларына түседі, өкпе артериолалары мен қылтамырлар бітеліп қалады. Осыдан өкпеде қанайналым бұзылады, газдардың алмасуы нашарлайды, тыныстық гипоксия дамиды, адам тұншығудан өледі.
Газ эмболиясы адам жоғары атмосфералық қысымнан төменгі атмосфералық қысымға тез ауысқанда дамуы мүмкін. Мысалға, терең суға сүңгігенде әрбір 10 метр сайын барометрлік қысым 1 атмосфераға өседі. Сондықтан теңіз немесе мұхиттарда кессондық жұмыс атқаратын адамдарға бірнеше қысым әсер етеді. Бұл кезде организмде газдардың (азоттың) ерігіштігі артады. Олардың еруі тіндерде болады. Егер бұл адамдарды су астынан күрт көтерсе, онда организмде еріген газдар бірден газ күйіне айналады да, организмнен сыртқа шығып үлгермейді. Бұл газдар тамыр ішіне түсіп, эмболия дамуына алып келеді. Осындай жағдай ұшақтармен биікке көтерілгенде олардың кабинасының тығыздығы бұзылғанда байқалады[1].
- ↑ Патофизиология - Ә.Нұрмұхамбетұлы, Алмат, 2011 жыл.
