Экологиялық абыржу

Экологиялық абыржу — қоғамның өзінің әлеуметтік-экологиялық дамуындағы экологиялық қиыншылықтарды кенет ұғынуы. (Шетелдерде бұл термин 1970 жылдары кеңінен танылды). Бұл қиыншылықтардың тіршілік ортасындағы жағымсыз құбылыстардың күшіне, олардың табиғи және жасанды қайтымдылығына негізделген саралануы бар. Олар экологиялық дағдарыс (экономикалық өсуді қиындататын қайтымды жағымсыз құбылыстар), экологиялық алапат (ұзак уақыт — ондаған жылдар өткеннен кейін ғана түзелетін, қайтымы қиын құбылыстар, экономикалық дамуды құлдырататын, қолайлы табиғи орта қайта жасалғанша даму мүмкін болмайтын өте жағымсыз құбылыстар), экологиялық коллапс (іс жүзінде қайтымсыз, қалыптасқан ортада адамның өмір сүруінің өзін жоққа шығаратын табиғи-антропологиялық құбылыстар). Аралық кезең (дағдарыс пен алапат арасындағы) аумалы күй болып табылады, мұның тұсында әлеуметтік- экономикалық дамудың жылдамдығы нөлдік шамада болады; алайда бұл кезеңде ресурстардың орнын әлі толтыруға болады немесе біршама қысқа мерзім ішінде (бірнеше жыл ішінде, ондаған жылдан кейін) алмастыруға келеді. Антропогендік әсерлердің осындай алапат салдары соңғы жылдары адамзатты ақылға келтіргендей болып, қоршаған ортаны қорғау проблемаларының шешілуіне қал-қадерінше үлес қосып жатқан ұйымдар, қоғамдық қозғалыстар, елдер, халықаралық ұйымдар саны жылдан-жылға көбейіп келеді.