Экономика Институты

Экономика Институты (ҚР БЖҒМ ЭК) - ғылыми зерттеу институты Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігіне қарайды.

Тарихы

Қазақстан Республикасындағы іргелі экономика ғылымы саласы бойынша жетекші ғылыми-зерттеу институты ретінде 1952 жылы Ғылым Академиясы жүйесінде құрылған. Институтты ұйымдастыру іргелі экономикалық өзекті мәселелерді зерттеудің және Қазақстанның даму болашағын ғылыми негіздеудің аса қажеттілігінен туындаған. ҚР БҒМ 2000 жылғы 2 қазандағы № 496 бұйрығы бойынша құрылған Нұр-сұлтан қаласында Әлеуметтік-экономикалық зерттеулер орталығы – филиалы ашылды.

Институттың қалыптасуына мен дамуына, іргелі және қолданбалы экономикалық зерттеулерді жүзеге асыруға Қазақ ССР Ғылым академиясының академиктері С. Б. Бәйішев, Т.Ә. Әшімбаев, А. Қ. Қошанов, Қазақ ССР Ғылым академиясының мүше-корреспонденттері С. Е. Толыбеков, К. Чуланов, Р. М. Петухов, О. Б. Баймұратов, экономика ғылымдарының докторлары профессорлар М. Г. Исаев, З. Қ. Қарғажанов, К. Қажымұратов, С.С. Сатыбалдин, П. С. Шим және тағы басқа да көптеген республиканың жетекші экономист-ғалымдары елеулі үлес қосты.^[1]

1952 жылдың соңына қарай Институтта экономика ғылымдарының 2 докторы, 11 кандидаты, 20 кіші ғылыми қызметкер, барлығы техникалық қызметшілерді қоса алғанда 63 адам жұмыс жасады. 1990 жылдардағы нарықтық реформалардың бастапқы кезеңдерінде қызметкерлердің саны 172 адмаға дейін артты, оның ішінде Қазақ ССр-нің ғылымна еңбек сіңірген қайраткері, 1 Қазақ ССР-нің еңбек сіңірген экономисі, экономика ғылымдарының 10 докторы, 66 кандидаты, 96 ғылыми қызметкер болды.

Тәуелсіздікке ие болған жылдар аралығында Инститтуттың зерттеу бағыттарына елеулі өзгерістер жасауға тура келді, осыған сәйкес оның құрылымы да соған икемделіп, әлемдік экономика ғылымындағы зерттеулер басымдықтарына және Қазақстанның экономикасы мен социумын дамытудың стратегиялық міндеттеріне тәуелді болды. Қазіргі таңда Инститта 9 бөлім және ақпараттық-ендірмелік сектор жұмыс істейді. Институттың Астана қаласында өзінің филиалы - ҚР Білім және ғылым министрлігінің 2000 жылы 2 қазандағы № 496 бұйрығымен құрылған Әлеуметтік-экономикалық зерттеулер орталығы бар. 1968 жылдан 2010 жылға дейін Қазақстан экономикасының барлық салалры үшін бір топ ғылым докторлары мен кандидаттарын дайындаған еліміздегі бірінші докторлық диссертациялық кеңес ойдағыдай жұмыс істеді.

Қазгі таңда Институтта ҚР ҰҒА - 2, ҚР ҰИА - 1, ҚР МАИ — 1 - академиктері, 63 ғылыми қызметкерлер жұмыс атқаруда. Институттың жоғары ғылыми әлеуеті Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сыйлығының 2 лауреатының болуымен расталады.

Институтта ғылыми дәрежесі бар (60%) ғылыми қызметкерлер жұмыс істейді. Экономика институты «ҚР БҒМ ҒК ғылыми-зерттеу институттарының магистратура мен PhD докторантура шеңберінде ғылыми кадрларын даярлаудың білім беру бағдарламалары» аясында, Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-мен бірге «Экономика» және «Әлемдік экономика» мамандықтары бойынша PhD-докторлар мен магистрлерді дайындайды.

Институт құрылымы икемді болып табылады және экономикалық ғылымдағы зерттеулердің басымдықтарына және Қазақстандағы экономика мен социумды дамытудың стратегиялық міндеттеріне бағынышты. Атап айтқанда, 2018 жылы Әлемдік және отандық экономикалық дамудың жаңа талаптарына сәйкес бәсекеге қабілеттілік, инновация, ғылыми сыйымды экономика, әлеуметтік даму, аймақтық экономика, цифрландыру және т. б. проблемаларын зерттеуге бағытталған жаңа құрылым бекітілді.

Институт қызметінің негізгі бағыттары

Экономика ғылымдары саласындағы ғылыми зерттеулердің басым бағыттарын анықтау.
Қазақстан Республикасының экономикалық және әлеуметтік дамуындағы стратегиялық міндеттерді жүзеге асыру бағыттары мен тетіктерінің ғылыми негіздемесі.
Елдің экономикасын тұрақты және теңгермелі дамытудағы басым мәселелер бойынша іргелі және қолданбалы ғылыми-зерттеу жұмыстанын орындау.
Экономика саласындағы іргелі, қолданбалы ғылыми-зерттеу жұмыстарын үйлестіру.
Тапсырыстар, келісімшарттар, гранттар және конкурстық жобалар, халықаралық жобаларды қоса алғанда, бойынша ҒЗЖ орандау.
Ғылыми зерттеулердің нәтижелерін шаруашылық қызмет тәжірибесінде енгізу және республикалық мемлекеттік органдарымен қарым-қатынас жасау.
Ғылыми басылымдар жариялау.
Даму проблемалар бойынша ұлттық бағдарламалық құжаттарды, нормативтік және заң актілерін әзірлеуге қатысу.
Заң жобалары мен бағдарламаларға сараптама жасау.
Жоғары білікті кадрлар дайындау.
Экономикалық зерттеулер саласында талдамалық, сараптамалық сипаттағы қызметтер көрсету.
Халықаралық ғылыми-практикалық конференцияларды ұйымдастыру және өткізу.
Әлемдегі жетекші ғылыми орталықтармен шығармашылық байланыстарды дамыту.

Құрылымы

Қазіргі уақытта институт құрылымында 7 бөлім және филиал жұмыс жасайды:

Нақты сектор экономикасының бөлімі
Өңірлік экономика бөлімі
Инновациялық және технологиялық даму бөлімі
Экономиканы институционалдық дамыту бөлімі
Әлеуметтік саясат және адами капитал бөлімі
Жаһандану және әлемдік экономика бөлімі
Әлеуметтік-экономикалық зерттеулер орталығы – Астана қаласы
«ZertteuLab» Зертханасы

Шетелдік ғылыми-зерттеу мекемелерімен және ғалымдармен тығыз ынтымақтастық орнатылуда. Институт халықаралық ғылыми жобалар мен зерттеулерге қатысады, халықаралық ғылыми-практикалық конференциялар, форумдар, дөңгелек үстелдер, семинарлар және т. б. өткізеді.

ҚР бағдарламалық құжаттарын іске асыру шеңберінде және Экономика институтының стратегиялық даму жоспарына сәйкес келесі бағыттар бойынша ғылыми зерттеулер жүргізіледі:

Экономикалық саясат және тұрақты өсу
Институционалдық экономика және мемлекеттік басқару
Инновация және цифрландыру
Аймақтық экономика
Әлеуметтік саясат, өмір сапасы және адами капитал
Әлемдік экономика.

Басшылары

1952 - 1963 . - С. Е. Толыбеков

^[1]

Дереккөздер

↑ ^a ^b «Экономика институты - Қазақстандағы іргелі экономика ғылымдарының Орталығы» / Бас редактор Н.К. Нұрланова. – Алматы, ҚР БҒМ ҒК ЭИ, 2012. - 172с. ISBN 978-601-215-071-1.

Бұл — мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[:0-1] «Экономика институты - Қазақстандағы іргелі экономика ғылымдарының Орталығы» / Бас редактор Н.К. Нұрланова. – Алматы, ҚР БҒМ ҒК ЭИ, 2012. - 172с. ISBN 978-601-215-071-1.

[1]