Эмин Бекторе (қырымтат. Emin Bektöre, түр. Emin Bektöre; 19061995 ж. 15 сәуір )[1][2] — түрік және румын фольклоршысы және қырым-татар этнографы, Түркия мен Румыниядағы қырым-татар ұлттық қозғалысының белсендісі[1][2][3].

Эмин Бекторе
түр. Emin Bektöre
Туған күні

1906 (1906)

Туған жері

Добрич, Болгария Княздігі

Қайтыс болған күні

15 сәуір 1995 (1995-04-15)

Қайтыс болған жері

Ескішаһар, Түркия

Ғылыми аясы

фольклористика, этнография

Несімен белгілі

Қырым татарларының мәдениетін зерттеуші

Марапаттары


Қоғамдық Ойындарға Қызмет Көрсету Сыйлығы (1990), *Үздік 90-Дыққа Енгендер

Өмірбаяны

өңдеу

1906 жылы Добрич қаласында (қазіргі Добруджа облысы, Болгария) туған. 1913–1940 жылдар аралығында қала Румынияның қол астында болды және «Базарджик» атауын алды. Бекторе білімін Румынияда, Базарджик және Бухарест қалаларында алған. Түрлі румын және болгар халық ансамбльдерінде би мен ән айтуды үйренді. Ол Қырым татарларының бірнеше халық ансамбльдерін ұйымдастырды, олар үшін қырым татар тілінде бірқатар әндер мен пьесалар жазды: Шахин Гирай Хан, Атилла, Бора, Кирим, Кок-коз Баяр. 1930 жылы Констанцада Мюстеджиб Улькюсал ұйымдастырған топқа қосылды, сонымен қатар түрік тілінде Қырым татар диаспорасының «Эмель» тарихи-философиялық журналының негізін қалаушылардың бірі болды.

1940 жылы Бекторе Түркияға кетіп, Эскишехир қаласына орналасып, қырым татарларының халық мәдениетін зерттеу және насихаттау бойынша түрлі жұмыстар атқарды[4]. Онда ол бәріне фольклорды үйретуді жалғастырды. Ол Түркияда этнографияның дамуы мен халық өнерін зерттеуде пионер болды, Бекторе қызметінің арқасында Эскишехирдегі және осы аттас ауылдағы мектептерде Қырым татарларының музыкасы мен биі міндетті пән ретінде оқытыла бастады[2].

1960 жылдары Бекторе Түркияда М.Улькюсалмен және Қырым татарларының ұлттық қозғалысының басқа да қайраткерлерімен кездесті: 1960 жылы Түркияда «Эмель» журналын шығаруды қайта бастаған Джафер Сейдамет Кырымер және Эдиге Қырымалмен.

Дереккөздер

өңдеу
  1. a b {{{тақырыбы}}} ( Turkish ). Архивированная копия. Басты дереккөзінен мұрағатталған 10 қараша 2014.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 30 сәуір 2017.
  2. a b c https://books.google.com/?id=srR_4d3mjTAC&pg=PA82&lpg=PA82&dq=Edward+A.+Allworth+bektore#v=onepage&q=Edward%20A.%20Allworth%20bektore&f=false
  3. Aydın, Filiz Tutku.A Case in Diaspora Nationalism: Crimean Tatars in Turkey - A Master’s Thesis (англ.). — Ankara: Department of Political Science and Public Administration, Bilkent University, 2000. — P. 72—73.
  4. https://books.google.com/?id=8rZ1ETmO44wC&pg=PA5&lpg=PA5&dq=emin+bektore+eskisehir#v=onepage&q=emin%20bektore%20eskisehir&f=false