Эндопаразиттер

Эндопаразиты (гр. ένδον «ішінде» + παράσιτος «арамтамақ») - «иесінің» ұлпаларында немесе ішкі ағзаларында тұратын паразиттер: жануардың (мысалы, бауырда, өкпеде, ішекте немесе дененің басқа ұлпаларында) немесе өсімдіктің. Эндопаразиттерге мысал ретінде барлық паразиттік қарапайымдылар, гельминттер және кейбір ұсақ буынаяқтылар жатады (мысалы, қотыр қышымасы, Вольфарт шыбынының дернәсілі, құм бүргелері). Әдетте, иесін іздеуде эндопаразиттер таралудың пассивті механизмдерін қолданады (мысалы, олардың жұмыртқалары немесе личинкаларын кездейсоқ жануарлар жеген кезде және т.б.), бірақ кейде белсенді іздестіру де кездеседі (атап айтқанда, шаншарлар). Көбінесе олар ашық иелерді жұқтырады (мысалы, жұлдызқұрттар). Осылайша, иесінің мүшелері мен ұлпалары эндопаразиттерге тіршілік ету және көбею үшін сыртқы орта болып табылады.

Дененің бетінде және жануарлардың сыртқы мүшелерінде тіршілік ететін паразиттерді эктопаразиттер деп атайды.

Кейбір жағдайларда эндопаразиттер эволюциаланған эктопаразиттер болуы мүмкін. Мысалы, құс қауырсынынан тұмсықтың астынғы жағындағы қапқа көшіп, қанмен қоректене бастаған мамық-жегі кенелер.

Әдебиет

• Большой толковый медицинский словарь = Concise Medical Dictionary / под ред. Г. Л. Билича; пер. с англ. Р. В. Родякина. — АСТ, Вече, 1998. — Т. 2. — 607 с. — ISBN 5-7838-0243-3.
• Галина Гринева, Елена Гришина, Андрей Супряга, Светлана Ларина, Татьяна Сахарова. Медицинская паразитология : [учебное пособие для студентов медицинских вузов] / под ред. Н.В. Чебышев. — М. : Медицина, 2012. — С. 304. — ISBN 978-5-225-10010-0.
• Тобиас В.И. Паразитические насекомые-энтомофаги, их биологические особенности и типы паразитизма. — Труды Русского энтомологического общества. — 2004. — Т. 75. — 148 с. с..