Эфиоп таулы қыраты

Эфиоп Таулы Қыраты – Африканың солт.-шығысындағы тау массиві, Эфиопия жерінде. Орташа биіктігі 2000 – 3000 м, ең биік жері 4623 м (Рас-Дашан тауы). Эфиоп Таулы Қыратының маңайындағы жазықтықтарға қарағанда біршама көтеріңкі, шығысына тіктеу, батысына баспалдақты беткей жасап тіреледі. Негізін кембрийге дейінгі құмтас, әктас, базальтты лаваның қалың қабаты жапқан кристалды іргетас құрайды. Солтүстік бөлігі жазыққа айналған кристалдық жыныстардан, оңтүстігі лава қалдықтары (амба) бар базальтты үстірттерден тұрады. Батыс және оңтүстік-батыс беткейіне ылғал мол (жылына 1500 мм-дей), шығыс беткейіне азырақ (500 мм-дей) түседі. Эфиоп Таулы Қыратынан Көк Ніл, Атбара, Собат (Ніл алабы), Веби-Шебели, Джубба (Үнді мұхит алабы) өзендері бастау алады, бірақ өзендерінің табалдырықты болуына байланысты кеме жүзуге жарамсыз. Биіктік белдеуге тән топырақ және өсімдік жамылғысы қалыптасқан. 1700 м-ге дейін – колла белдеуі (орташа жылдық ауа температурасы 20С); жел жақ беткейі – тропиктік ормандар, кофе плантациялары, ық жақ беткейі – саванна. 2400 м-ге дейін – война-дега белдеуі (орташа жылдық температурасы 17С); саванна басым. 4000 м-ге дейін дега белдеуі (орташа жылдық температурасы 14С); қылқан жапырақты орман ағаштары таралған, жоғарыда биік таулы дала өсімдігі басым. Сымен, Аваш, Гамбела, т.б. ұлттық саябақтар құрылған. Орталық және шығыс бөлігінде халық жиі қоныстанған. Эфиоп Таулы Қыраты – егін шаруашылығы дамыған ауданның бірі, көптеген астық тұқымдас дақылдардың (қатты бидай, қара бидай, арпа) отаны.

Эфиоп таулы қыраты