Ядролық паритет

Ядролық паритет - ядролық күштер мен қарулану саласының шамалас, тепе-теңдігі. Ясперс (Jaspers) Карл (1883- 1969) - неміс философы, XX ғасырдың ортасында "жаһандық әлем", "жаһандық бірлесу", "біріккен адамзат", "ортақ тағдыр", "әлемнің тұйықталуы" жөнінде мәселелер көтеріп, негізгі ұғымдарды айналымға енгізген глобалистика саласындағы алғашқы теоретиктердің бірі. Бүгінгі күні бұл ұғымдар қазіргі глобалистиканың терминдерінің негізін құрайды. Ясперстің "Тарихтың қайнарлары және оның мақсаттары" (1948) деген еңбегінде түңғыш рет бүгінгі мағынасындағы "жаһандық" термині қолданылып, күндердің күнінде жер шарының адамзат баласына тарлық етіп, ондағы табиғи ресурстардың таусылатыны жөнінде алаңдаушылық білдірілді. Ясперс болашақ адамның келешегін айқын көрді. Егер ортақ әлемдік тәртіп орнайтын болса, онда адамға қатер сыртқы жаудан емес, табиғаттан келеді. Оның мүмкіндіктерінің шектеулілігі жақын арада жаңа тарихи жағдайлар туғызады, ал бүгінгі күні онсыз да шектеулі шикізат көзін қамсыз ысырапшылықпен тұтыну оның таусылуына әкеліп соқтырады деп ескертеді. Ясперс сондай-ақ бүгінгі адамзат қауымдастығының географиялық ортамен қарым-қатынасының түбегейлі өзгергенін айтады: "Біздің шешуші мәнге ие жаңа тарихи жағдайымыз адамдардың жер бетіндегі шынайы бірлігін білдіреді. Қазіргі байланыс құралдарының техникалық мүмкіндіктерінің арқасында біздің планета адамға бағынатын біртұтас жүйеге айналды, - дейді, - ендігі жерде мыналар шешуші болып табылады: Әлем тұйықталды. Жер шары біртұтас. Жаңа қатерлер мен мүмкіндіктер шығуда. Барлық маңызды мәселелер әлемдік мәселелерге айналды, қатерлер - барлық адамзаттың басына төнді". Ясперс соғыстан кейінгі әлемнің жаһандану жолындағы өзгерістерін жазбай таныды.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3