Қазақстанның БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесіндегі мүшелігі

2016 жылғы 28 маусымда Нью-Йорк қаласындағы БҰҰ-ның штаб-пәтерінде дауыс беру барысында Қазақстан БҰҰ-на мүше 193 мемлекеттің ішінде 138 дауыс алып, алғаш рет 2017-2018 жылдарға БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі болып сайланды ^[1]. Қазақстанның БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесіндегі жұмысы 2017 жылы 1 қаңтардан басталды ^[2]. Қазақстан БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесіне сайланған бірінші Орталық Азия елі. БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі ретінде Қазақстан өңірлік мәселелерге және Ауғанстан мәселесіне, атап айтқанда, терроризм, есірткі өндірісі және адам саудасының өсуі, сондай-ақ «ислам мемлекеті» мен «Әл-Қаида» сияқты мәселелерге ерекше назар аударады. ^[3].

БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі

Қауіпсіздік Кеңесі Біріккен Ұлттар Ұйымының негізгі органдарының бірі. Оның негізгі функциялары халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікті қолдау^[4]. Қауіпсіздік Кеңесі 15 мүшеден, оның 5-і тұрақты (Екінші Дүниежүзілік соғыстың жеңімпаз елдері - Ұлыбритания, Қытай, Ресей, АҚШ, Франция, вето құқығына ие), және 10-ы - әр жылға 5 елден екі жылдық мерзімге БҰҰ Бас Ассамблеясы сайлайтын тұрақты емес болып табылады.^[5]. 2017 жылы БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшелерінің құрамына Боливия, Мысыр, Италия, Қазақстан, Сенегал, Украина, Уругвай, Швеция, Эфиопия, Жапония кіреді.

БҰҰ бас кеңсесі

Қазақстанның БҰҰ-на мүшелігінің тарихы

1992 жылғы 2 наурызда Қазақстан БҰҰ-ның мүшесі болды. 1992 жылғы 15 сәуірде Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен Қазақстанның БҰҰ-ның жанындағы бірінші Тұрақты Өкілі тағайындалды (Ақмарал Арыстанбекова). 1992 жылғы 5 маусымда БҰҰ-ның жаңынан Қазақстан Республикасының Тұрақты Өкілдігін құру туралы Президенттің Жарлығына қол қойылды. 1993 жылғы 16 ақпанда БҰҰ-ның Қазақстандағы өкілдігі ашылды. 2015 жылғы желтоқсаннан бастап Норимаса Шимомура (Жапония) БҰҰ-ның Қазақстандағы Резидент-үйлестірушісі қызметін атқарып келеді^[6], ал Қайрат Омаров БҰҰ жанындағы Қазақстанның тұрақты өкілі.

Қазақстанның БҰҰ-ның Қауіпсіздік Кенесіндегі басымдықтары

Қазақстан өзінің БҰҰ-ның Қауіпсіздік Кеңесіне мүшелігінің мынадай басымдықтарын айқындады^[7]:

ядролық қарудан азат әлем құру;
жаһандық соғыс қаупін жою және өңірлік конфликтілерді реттеу;
өңірлік қауіпсіздік пен ынтымақтастықты нығайтумен қатар Орталық Азияның мүдделерін ілгерілету;
терроризммен күрес;
Африкадағы бейбітшілік және қауіпсіздік;
қауіпсіздік және тұрақты даму арасындағы өзара байланысты қамтамасыз ету;
Қауіпсіздік Кенесінің және бүкіл БҰҰ жүйесінің XXI ғасырдың қауіп-қатерлері мен қиындықтарына бейімделуі.

Дереккөздер

[1] Sweden, Bolivia, Ethiopia and Kazakhstan elected to Security Council - БҰҰ жаңалықтар орталығы

[2] БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесіне ҚР-ны сайлау — ҚР СІМ ресми сайты Мұрағатталған 2 мамырдың 2018 жылы.

[3] In February, Kuwait took over the UN Security Council's monthly presidency from Kazakhstan - The Brussels Times

[4] БҰҰ-ның Қауіпсіздік Кеңесі

[5] Что делает Казахстан в Совете Безопасности ООН (TengriNews)

[6] Қазақстанның БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесіне мүшелігі — ҚР СІМ ресми сайты

[7] Kazakhstan set to assume UNSC presidency Jan. 1-The Astana Times

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]