Қазақстанның көне қалалары тізімі

Байырғы қазақ қалалары
Аты Құрылған кезі Географиялық орналасуы Қосымша мәлімет
1 Аққорған XV-XVIII ғасырлар Сайрамнан 110 км алшақ жерде орналасқан.
2 Аркөк XV-XVI ғасырлар Сырдария алқабы. Сырдария алқабындағы оқиғаларға байланысты деректерде жиі аталатын ортағасырлық қала.
3 Басқамыр
Қиян (Хиям)
VIII-XI ғасырлар Жезқазған қаласынан 83 км жерде орналасқан. Орталық Қазақстанды мекендеген оғыз-бесене тайпалары мәдениетінің айқын көрінісі. Зерттеулер мен заттай деректер Басқамыр қаласының VІІІ-ХІ ғасырларда болғанын дәлелдейді. Есқұла шоқысының биік төбесіндегі тас мұнара - Хан тұрғызған әскери бақылау орны деген болжам бар.
4 Қойлық
(Қаялық)
IX-XIII ғасырлар Шымкент облысы, Созақ ауданында орналасқан. Іле алқабындағы ортағасырлық қала. Қарлұқ қағаны Арыслан ханның ордасы болған.
5 Асанас
(Аснас, Ашнас)
1220 жылдан бері белгілі Қызылорданың оңтүстігінде, Сырдарияның сол жағалауынан 25 км алшақ жердегі Іңкәрдария аңғарында орналасқан. Сырдария алқабындағы жергілікті жартылай отырықшы оғыз тайпалары салған ортағасырлық қала.
6 Атлах VI-XII ғасырлар Жазба деректерге қарағандаТалас алқабында болған.
7 Баласағұн Қала XV ғасырға дейін өмір сүрген. Шу алқабындағы ежелгі қала. Әр кезде Батыс Түрік, Қарлұқ қағанаттарының, Қарахан, Қарақытай мемлекеттерінің астанасы болған.
8 Баршынкент Қызылорда облысы, Сырдария өзенінің оң жағында орналасқан.
9 Басқамыр VIII-XI ғасырларда өмір сүрген қала. Жезқазған қаласынан 83 км қашық жерде орналасқан.
10 Жанкент X-XII ғасырларда оғыз билеушілерінің мекені болған қала. Қазалыдан (Қызылорда облысы) оңтүстік-батысқа қарай 20 км жжерде орналасқан.
11 Женд
(Жаңқала)
IX-XVII ғасырларда өмір сүрген қала. Қызылордадан оңтүстікке қарай 115 км жерде орналасқан.
12 Жікіл ХІІ ғасырға дейін өмір сүрген ортағасырлық қала. Талас алқабында, Тараз қаласынан 5 км алшақ жерде орналасқан.
13 Исфиджаб, Испенджаб
(қазіргі Сайрам)
Тарихи деректерде VII ғасырдан белгілі. ХІ ғасырда Сайрам атанған. Шымкент қаласының шығысына қарай Талас Алатауының баурайында орта ғасырда өмір сүрген қала. Сайрам қазақ хандығы тұсында (XV-XVIII ғ.) ірі сауда, қолнер және діни орталық болған.
14 Қарнақ ХІІІ-ХVIII ғ. Түркістанның солтүстік батысынан 25 км женрде орналасқан. Қалада ежелден мыс,шойын қорыту,қорғасын балқыту,оқдәрі жасау кәсібі дамыған.Түркістандағы атақты мыс қазан ХІV ғасырда осы Қарнақта құйылған.
15 Қостөбе І-VII ғ. Отырар алқабындағы ерте ортағасырлық қала. Арыс өзенінің сол жағалауында, Шәуілдір кентінен оңтүстікке қарай 10 км жерде орналасқан.
16 Құйрықтөбе VI-XIII ғ. Шымкент облысы, Темір стансасынан 14 км жерде орналасқан.
17 Құлан VII-XII ғ. Жамбыл облысы, Луговое стансасына жақын орналасқан.
18 Құмкент IX-XIV ғ. Шымкент облысы, Шолаққорған кентінен 30 км жерде орналасқан.
19 Мерке VII-XIII ғ. Жамбыл облысындағы Мерке кенті қала жұртына орналасқан.
20 Наукент VI-XII ғ. Жетісудағы ортағасырлық қала.
21 Отырар ортағасырлық қала Сырдарияның орта алқабында, темир жол стансасынан солтүстік-батысқа қарай 7 км жерде орналасқан. V-XV ғасырларда маңызды сауда, ғылым-білім орталығы болған.
22 Сарайшық ортағасырлық қала (ХІ-ХVI ғ.) Атыраудан 40 км жерде, Жайық өзенінің оң жақ жағасында орналасқан. XIII-XIV ғасырларда Ноғай ордасының, Қасым ханның тұсында қазақ хандығының астанасы болған.
23 Сауран ортағасырлық қала (XIII-XIV ғ.) Түркістанның солтүстік-батысына қарай 30 км жерде орналасқан.
24 Созақ ортағасырлық қала (VІ-ХІХ ғ.) Шымкент облысындағы Созақ кенті қала жұртына орналасқан.
25 Суяб ерте ортағасырлық қала (V-VІ ғ.) Шу бойында Батыс Түрік, Түргеш, Қарлұқ қағанаттарының астанасы болған.
26 Сүткент ортағасырлық қала (VІ-ХV ғ.) Сырдарияның сол жақ жағалауындағы Қаракөл сайында орналасқан.
27 Сығанақ
(Сунақ)
ортағасырлық қала (VІ-ХVІІІ ғ.) Сырдария бойында, Төменарық темір жол стансасынан 10 км жерде орналасқан.
28 Талғар
(Тальхиз)
Жетісудағы ортағасырлық қала (ХІ-ХІV ғ.) Алматының шығысында 25 км жерде, Талғарөзенінің оң жақ жағалайында орналасқан.