Футболдан Қазақстан бірінші лигасы
Қазақстан бірінші Лигасы — Қазақстан футболының деңгейіне қарай екінші дивизионы.
 Футболдан Қазақстан бірінші Лигасы 2023
| |
| Құрылуы | 1992 |
| Командалар саны | 14 |
| Ел(дер) |  Қазақстан
|
| Квалификация |  Премьер-лигасы
|
| Шығып кету |  Екінші лига
|
| Соңғы чемпион (команда) | Ақтөбе (2 рет), Атырау (1 рет) |
| Ең лауазымды чемпион(дар) | Қайсар (4 рет) |
| Ресми сайты | Бірінші лига |
Сипаттамасы өңдеу
2010 жылдан бастап турнирде 18 команда өнер көрсетеді. Әр маусымның соңында ең жоғарғы орын алған 2 команда Премьер Лигасына жолдама алады, ал олардың орнына ол жақтағы ең төменгі орын алған 2 команда келеді. 2002 жылы турнир Жоғарғы Лига болып аталды, 2003 жылдан бастап Бірінші Лига. 2003-2007 жылдар аралығында бірінші лига Оңтүстік-Батыс, Солтүстік-Шығыс боп 2 топқа бөлінді.
Қатысушы командалар саны бірнеше рет өзгертіліп тұрды. 2002 жылы - 7 команда, 2003 - 23 команда, 2004-2005 - 26 команда, 2006-2007 - 27 команда, 2008-2009 - 14 команда, 2010 - 18 команда.
Жеңімпаздар өңдеу
| Маусым | Саны | Топ | Чемпион | 2-орын | 3-орын |
|---|---|---|---|---|---|
| 1994 | 11 | Мұнайшы (Ақтау) (1) | Қайнар (Талдықорған) | Көкшетау | |
| 1995 | 13 | Финал | Қайсар (Қызылорда) (1) | Еңбек (Жезқазған) | Көкше |
| 1997 | 9 | Финал | Ферро (Ақтөбе) (1) | Жәңгір (Орал) | Наша Кампания (Ақмола) |
| 1998 | 6 | Финал | Томирис (Шымкент) (1) | СОПФК Қайрат (Алматы) | Мұнайшы (Ақтау) |
| 1999 | 8 | Финал | Динамо (Шымкент) (1) | Кеден (Шымкент) | Көкше |
| 2000 | 7 | Финал | Ақтөбе-Ленто (1) | Манғыстау (Ақтау) | Наша Кампания (Астана) |
| 2001 | 8 | Финал | Томирис (Шымкент) (1) | Іле-Бент (Іле ауданы) | Болат (Теміртау) |
| 2002 | 7 | Екібастұз (1) | Батыс (Орал) | Достық (Шымкент) | |
| 2003 | 12 | Солт-Шығыс | Химик (Степногорск) (2) | Цесна (Алматы) | Болат-ЦСКА (Теміртау) |
| 11 | Оңт-Батыс | Яссы-Рахат (Түркістан) (1) | Горняк (Хромтау) | Каспий (Ақтау) | |
| 2004 | 13 | Солт-Шығыс | Болат-ЦСКА (Теміртау) (1) | Қарасай Сарбаздары (Қаскелең) | Химик (Степногорск) |
| 13 | Оңт-Батыс | Жамбыл (Тараз) (1) | Ордабасы-2 Шымкент | Каспий (Ақтау) | |
| 2005 | 13 | Солт-Шығыс | Энергетик (Павлодар) (1) | Семей (Семей) | Ертіс-2 (Павлодар) |
| 13 | Оңт-Батыс | Қайсар (Кызылорда) (2) | Цесна (Алматы) | Железнодорожник (Алматы) | |
| 2006 | 13 | Солт-Шығыс | Авангард (Петропавловск) (1) | Асбест (Жітіқара) | Болат-АМТ |
| 14 | Оңт-Батыс | Жетісу (Талдықорган) (1) | Каспий (Ақтау) | Горняк (Хромтау) | |
| 2007 | 27 | Финал | Қазақмыс (Сатпаев) (1) | Мегаспорт (Алматы) | Энергетик-2 (Павлодар) |
| 2008 | 14 | Қазақмыс (Сатпаев) (2) | Тараз (Тараз) | Спартак (Семей) | |
| 2009 | 14 | Қайрат (Алматы) (1) | Ақжайық (Орал) | Намыс (Астана) | |
| 2010 | 18 | Восток Өскемен (1) | Қайсар (Қызылорда) | Сұңқар (Қаскелең) | |
| 2011 | 18 | Сұңқар (Қаскелең) (1) | Оқжетпес (Көкшетау) | Іле-Сәулет (Өтеген-Батыр) | |
| 2012 | 16 | Іле-Сәулет (Өтеген-Батыр) (1) | Восток (Өскемен) | Астана-1964 (Астана) | |
| 2013 | 18 | Қайсар (Қызылорда) (3) | Спартак (Семей) | Оқжетпес (Көкшетау) | |
| 2014 | 15 | Оқжетпес (Көкшетау) (1) | Қыран (Шымкент) | Астана-1964 (Астана) | |
| 2015 | 13 | Ақжайық (Орал) (1) | Восток (Өскемен) | Болат-АМТ (Теміртау) | |
| 2016 | 10 | Қайсар (Қызылорда) (4) | Алтай (Семей) | Қызылжар (Петропавловск) | |
| 2017 | 9 | Жетісу (Талдықорган) (2) | Қызылжар (Петропавловск) | Қайрат А (Алматы) | |
| 2018 | 12 | Оқжетпес (Көкшетау) (2) | Тараз (Тараз) | Қыран (Шымкент) | |
Сұрмергендер өңдеу
| Маусым | Ойыншы | Клуб | Гол |
|---|---|---|---|
| 1994 | Виктор Ваванко
|
Қайнар | 19 |
| 1995 | Сергей Курнаев
|
Ферро | 11 |
| 1997 | Владимир Глебич
|
Наша Кампания | 7 |
| 1998 | Асқар Қожабергенов
|
Қайрат | 4 |
| 1999 | Бағлан Ергешев
|
Кеден | 5 |
| 2000 | Андрей Несмеянов
|
Ақтөбе-Ленто | 5 |
| 2002 |  Вадим Чижиков
|
Екібастұз | 11 |
| 2003 | Ерлан Оразаев (Солт-Шығыс)
|
Цесна | 20
18 |
| 2004 | Алексей Шакин (Солт-Шығыс)
|
Қарасай-Сарбаздары
Энергетик |
16
16 15 |
| 2005 | Василий Просеков (Солтүстік-Шығыс)
|
Энергетик | 34
23 |
| 2006 | Рустам Усманов (Оңт-Батыс)
|
Жетісу | 32
21 |
| 2007 | Гейсар Алекперзаде (Солт-Шығыс)
|
Қазақмыз | 23
22 |
| 2008 | Игорь Абдушеев
|
Ақтөбе-Жас | 27 |
| 2009 | Алексей Мальцев
|
Ақжайық | 19 |
| 2010 | Дәурен Құсайынов
|
Сұңқар | 27 |
| 2011 | Қанат Ахметов
|
Ақтөбе-Жас | 24 |
| 2012 | Қуаныш Бегалин
|
Екібастұз | 22 |
| 2013 | Жасұлан Молдақараев
|
Қайсар | 28 |
| 2014 | Константин Задорожный
|
Жетісу-Сұңқар | 23 |
| 2015 | Үлгі:Country data Молдова Олег Хромцов
|
Ақжайық | 14 |
| 2016 | Алексей Шакин
|
Алтай ШҚО | 14 |
| 2017 |  Бошко Ступич
|
Қызылжар | 13 |
