Қазақстан — Кипр қатынастары

Қазақстан — Кипр қатынастары — Қазақстан Республикасы мен Кипр арасындағы қатынастар

Негізгі ақпарат

Дипломатиялық қатынас 1992 жылы 2 сәуірде орнатылды.

Қазақстан Кипр Республикасындағы (резиденциясы Тель-Авивте орналасқан) Елшісі Сатыбалды Бұршақов (Кипр Президенті Н.Анастасиадиске сенім грамоталарын тапсыру рәсімі 2021 жылы 5 қарашада өтті).

Кипрдің Қазақстандағы (резиденциясы Мәскеуде орналасқан) Елшісі Андреас Зинонос (Қазақстан Президенті Қ.Тоқаевқа сенім грамоталарын тапсыру рәсімі 2019 жылы 10 желтоқсанда өтті).

Саяси қатынастар

Жоғары деңгейдегі диалог. Жоғары деңгейдегі сапарлар әлі өткізілмеген. Қазақстан Тұңғыш Президенті Н.Назарбаев Кипр Президенттері Д.Христофиаспен (2011 жылы 21 қыркүйекте, БҰҰ Бас Ассамблеясы аясында, Нью-Йоркте) және Н.Анастасиадиспен (2018 жылғы 18 қазанда, АСЕМ саммиті аясында, Брюссельде) кездесті.

Жоғары деңгейдегі байланыстар. Кипр Астанада ЕҚЫҰ Саммитін өткізуге қолдау білдірген алғашқы Еуроодақ елдерінің бірі. Кипр Сыртқы істер министрі М.Киприану Алматыда өткен ЕҚЫҰ-ның бейресми Саммитіне (2010 жылы 16-17 шілде) және Астанадағы ЕҚЫҰ Саммитіне (2010 жылы 1-2 желтоқсанда) қатысқан.

Кипр Сыртқы істер министрлері 2013 жылы (Э.Козаку-Маркуллис) және 2019 жылы мамырда (Н. Христодулидис) Қазақстанға сапармен болды.

Сондай-ақ, 2011 жылы ЕҚЫҰ Сыртқы істер министрлері кеңесі сондай-ақ 2015, 2019, 2020, 2021 жжылы БҰҰ Бас Ассамблеясы аясында екі елдің сыртқы саяси ведомство басшыларының кездесулері өтті.

Парламентаралық ынтымақтастық. 2009 жылы 24-26 қыркүйекте Астанада «НұрОтан» партиясы ұйымдастырған Азиялық саяси партиялар Бас Ассамблеясының 5-ші халықаралық конференциясына кипрлік депутаттар («АКЕЛ» партиясынан) С.Кукума мен («Демократиялық шақырылым» партиясынан) Т.Митсопулос қатысты.

2009 жылы 9-10 желтоқсанда Қазақстан Парламенті Сенаты Экономикалық және өңірлік саясат комитетінің төрағасы, ЕКПА мүшесі Н.Жолдасбаева мен Алматы облысының «Элефтерия» грек қауымының, Қазақстан халық ассамблеясының мүшесі Г.Иорданидис Кипр Республикасына сапармен барды.

2019 жылы 22-25 қыркүйекте Кипр Республикасы Өкілдер палатасының төрағасы Д.Силлурис бастаған делегация Қазақстанда өткен Еуразия елдері Парламенті спикерлерінің 4-ші кеңесіне қатысты.

2016 жылы Қазақстан Парламенті Мәжілісінде «Қазақстан-Кипр» ынтымақтастық жөніндегі  парламентаралық тобы құрылды.

2021 жылы шілдеде Кипр Республикасы Өкілдер палатасындағы «Кипр-Қазақстан» достық тобын Сыртқы және еуропалық істер жөніндегі тұрақты комитеттің төрағасы Харрис Георгиадис басқарды.

Сауда-экономикалық қатынастар

Қазақстан Қаржы министрлігі Мемлекеттік кірістер комитетінің мәліметінше, 2021 жылы Қазақстан-Кипр тауар айналымы 6,0 млн АҚШ долл. (экспорт – 5,6 млн, импорт – 0,4 млн) құрады.

Пандемия жағдайындағы Қазақстан мен Кипр арасындағы сауда айналымы 2020 жылы 11 млн. АҚШ долл. құрады (экспорт – 6,6 млн, импорт – 4,4 млн). 2019 жылы тауар айналымы 43 млн АҚШ долл. (экспорт – 40 млн, импорт – 3 млн) құраған.

Қазақстан Ұлттық банкінің мәліметі бойынша, 2021 жылы алғашқы 9 айында ТШИ жалпы ағыны 479,5 млн АҚШ долл. құрады.

2020 жылы Кипр Қазақстанға 416,5 млн АҚШ долл. инвестициялады, Қазақстан кері қарай 15,7 млн АҚШ долл.

2005-2020 жжылы аралығында Қазақстан экономикасына тартылған тікелей кипрлік инвестицияның көлемі 2,8 млрд АҚШ долл., ҚР-дан Кипрге тікелей инвестиция көлемі – 1,8 млрд АҚШ долл. құрады.

Қазақстанда кипрліктердің қатысуымен 292 компания тіркелген.

2020 жылы Никосияда Кипр-Қазақстан бизнес қауымдастығы (КҚБҚ) құрылды, сондай-ақ 2020 және 2021 жылы сәуірде Қазақстан Израильдегі Елшілігі КҚБҚ, Кипр Сауда-өнеркәсіп палатасы, Invest Cyprus және Kazakh Invest-пен бірлесіп онлайн бизнес форумдар мен дөңгелек үстелдер өткізді.

2021 жылы 19 сәуірде Елшілік «Kazakh Invest» компаниясымен бірлесіп, КҚБҚ көмегімен «Қазақстан – бүгін» тақырыбында онлайн конференция өткізді.

Конференцияға финтех компаниялар мен заң фирмаларына дейінгі әртүрлі бизнес салаларын қамтитын 50 шақты кипрлік компания қатысты.

Пленарлық отырыста қатысушылар Қазақстан туралы кеңейтілген презентациямен танысуға мүмкіндік алды, онда коронавирустан кейінгі кезеңдегі экономикалық дамудың жай-күйі мен перспективалары, Қазақстанның экспорттық, туристік және инвестициялық әлеуеті қамтылды. Спикерлер ретінде Қазақстан СІМ Инвестиция комитетінің, «Kazakh Invest», «Kazakh Tourism», QazTrade және Астана халықаралық қаржы орталығының өкілдері сөз сөйледі.

Шарттық-құқықтық база

Кипр Республикасымен ұсынылған шарттық-құқықтық база: Дипломатиялық қарым-қатынастар орнату туралы хаттама (1992 жылы 2 сәуір, Мәскеу), Дипломатиялық және қызметтік паспорт иелері үшін визаларды алып тастау туралы келісім (2010 жылы 16 шілдеде қол қойылған, ратификацияланған және күшіне енген), Қосарланған салық салуды болдырмау жөніндегі конвенция (2019 жылы 15 мамырда қол қойылған, ратификацияланған және 2020 жылы күшіне енген), екі елдің сыртқы саяси ведомство арасындағы Өзара түсіністік туралы меморандум (2019 жылы 15 мамырда қол қойылған).

Құқықтық ынтымақтастық

2017 жылы 27-29 қыркүйекте Қазақстан Бас Прокуроры Ж.Асанов бастаған делегация Кипрге сапармен барып, оның барысында Әділет және қоғамдық тәртіп министрі И.Николаумен және Бас прокурор К.Клеридеспен кездесулер өткізді.

2019 жылы 16-18 сәуірде Қазақстан Бас Прокуроры Ғ.Нұрдәулетовтың Кипр Республикасына сапары ұйымдастырылды. Қазақстан Бас Прокуроры Әділет министрі Ионас Николау мен Бас прокурор Костас Клеридеспен кездесті.