Қазақтың биязылау ұзын жүнді қойы

Қазақтың биязылау ұзын жүнді қойы – ет, жүн өндіру бағытында өсірілетін қой тұқымы. Бұл тұқымды 1962 – 94 жылы Эксперименттік биология институтының ғалымдары (Қазақстан ғылым академиясының академик Ф.Мұхамедғалиев, корреспондент мүшесі М.М. Тойшыбеков, ауыл шаруашылық ғылым докторы А.Н. Шотаев, т.б.). жергілікті қойлардың 5 тұқымын бір мезгілде пәрменді түрде күрделі будандастыру арқылы көп сатылы сұрыптау-іріктеу әдісін қолдана отырып шығарған. Алғашқы үлгі ретінде қазақы биязы жүнді қой тұқымдарының саулығын шетелдік етті, ұзын жүнді линкольн, ромни-марш, бордер-лейстер және тяньшань қой тұқымдарының қошқарларымен з-ттық жолмен будандастырды. Бұдан алынған күрделі будандар, әрі қарай, “өз-өзімен” өсіру арқылы көбейтілді. Генетик. құрамы оңт.-шығыс және шығыс типтері (сүлелері) мен 7 линиядан тұрады. Қазақтың биязылау ұзын жүнді қойының қозылары ірі болады, тез жетіледі. 4 – 4,5 айда қозыларының салмағы 25 – 30 кг-ға жетеді. Еркек қозыларды 7 – 8 айға дейін жайып бордақылағандағы тірі салм. 38 – 40 кг, ал ұшасынікі 19 – 20 кг. Қойдың дене бітімі мықты, қошқарлары көбінесе мүйізсіз. Жүні биязылау, ұзындығы 13 – 15 см (қошқарларында) және 11 – 12 см (саулықтарында), қошқарларынан 4,4 – 5,2 кг, саулықтарынан 2,2 – 2,5 кг таза жүн қырқылады, қырқылған жүннің түсімі 60 – 62%. Қошқарларының тірі салм. 95 – 110 кг (120 кг-ға дейін), саулығынікі 57 – 60 кг (кейде 70 кг-дай). 100 саулықтан 125 – 130 қозы алынады. Қазақстанның оңтүстік-шығыс және шығыс аймақтарында, Алматы облысының “Қырбалтабай” ӨК-нде,Шығыс Қазақстан облысының Ұлан ауданындағы “Бозамбай” асыл тұқымды шаруашылығында өсіріледі.