Қазақтың сырт киімдері
Қазақтың сырт киімдері - ертеде ата-бабаларымыз, әжелеріміз алуан түрлі киім түрлерін тіккен. Олар: тон, ілік тон, күпі, ішік, шекпен, шапан, камзол, кеудеше, аба, тайжақы, кәжекей, белдемше, қырмызы тон, кіреуке, қамқа тон.[1]
Тон өңдеу
Тон - иленген қой терісіне жүнін ішіне қаратып тіккен сырт киім. Тонның түрлері көп:
- жабағы тон,
- бүрмелі тон,
- тұлып тон,
- зерлі тон,
- жарғақ тон.
Ілік тон өңдеу
Ілік тон - құдалыққа барғанда сыйға тартатын әдемі тон.
Күпі өңдеу
Күпі арасына жүн салып, тасталып тігіледі.
Ішік өңдеу
Ішіктің іш жағынан аңның, малдың терісі салынып, сыртты мақпал, қалың жібек матамен тысталады. Ішік түрлері:
- түлкі ішік,
- қасқыр ішік,
- бұлғын ішік,
- жанат ішік,
- қоян ішік,
- зерлі ішік.
Шекпен өңдеу
Шекпен - жүннен иіріліп, өрмекпен тоқылған сырт киім.
Шапан өңдеу
Шапан - астарына мақта, жүн салынып тігілген немесе астарсыз мақпалдан тігілген сырт киім.
Камзол өңдеу
Камзол - жеңсіз жеңіл киім.
Кеудеше өңдеу
Кеудеше - жас түйенің жүнінен иіріп, не болмаса түбіттен тоқылған жағасыз киім.
Аба өңдеу
Аба - сырт киімнің сртынан киетін жамылғыш.
Тайжақы өңдеу
Тайжақы - құлын немесе тайдың терісіне иленіп, астарланған, көктемде немесе күзде киетін сырт киім.
Кәжекей өңдеу
Кәжекей - жеңсіз, жағасы кеңірек ойылған, етегі белден төмен түсетін келіншектердің сырт киімі.Қазақтың ұлттық киімі.
Белдемше өңдеу
Белдемше - той-думандарда көйлек үстінен киетін сәнді киім. Көбінесе жаңа түскен келіндерге арнап тігіледі.
Қырмызы тон өңдеу
Қырмызы тон - қыз-келіншекткрге арнап қызыл масаптыдан тігілген шапан.
Кіреуке өңдеу
Кіреуке - алтын тінді зерлі жіппен тігілген, аса қымбат жібек шапан.
Қамқа тон өңдеу
Қамқа тон- жұмсақ қып иленген қой терісінен тігіледі. Жағасына аң терісі салынады. Қаусырма белдігі бар қымбат та сәнді сырт киім.
Дереккөздер өңдеу
<references>
- ↑ "Таң-Шолпан", 2004, №4, шілде-тамыз