Қазақ даласы (сондай-ақ; «Ұлы дала»; «Қазақтың кең-байтақ даласы») — Батыста Понт-Каспий даласына дейін және шығыста бірге үлкен Еуразия даласын құрайтын Еміл аңғарының даласына дейін созылатын, Қазақстанның солтүстігіндегі далаларды және Ресейдің іргелес аумақтарын қоса алғанда, Орталық Азиядағы үлкен аймақ.

Қазақ даласы
Шығыс Қазақстандағы дала
Шығыс Қазақстандағы дала
52°53′46″ с. е. 71°39′00″ ш. б. / 52.89611° с. е. 71.65000° ш. б. / 52.89611; 71.65000 (G) (O) (Я)Координаттар: 52°53′46″ с. е. 71°39′00″ ш. б. / 52.89611° с. е. 71.65000° ш. б. / 52.89611; 71.65000 (G) (O) (Я) (T)
Экологиясы
ЭкоаймақПалеарктика
БиомҚоңыржай дала, орманды дала, бұталы
Географиясы
Ауданы804,5 мың км²
Елдер Қазақстан
 Ресей
Климат түріҚоңыржай күрт құбылмалы
Сақталуыбіркелкі тұрақты (зақымданбаған)
Глоубал-200PA0810
Lua error Module:Wikidata/media ішіндегі 4 жолында: attempt to concatenate local 'value' (a nil value).

Географиясы

өңдеу

Орналасуы

өңдеу

Дала Каспий маңы ойпаты шығысындағы және Арал теңізінің солтүстігіндегі аумақтан Алтай тауларына дейін 2200 км-ден астамға созылып жатыр. Бұл шамамен 804 450 шаршы шақырымды құрайтын жер бетіндегі ең үлкен құрғақ дала аймағы[1]. Қазақ даласы Еуропа мен Азияны бөліп тұрған дәстүрлі сызық болып табылатын Орал тауларының оңтүстік шетінде орналасқан. Даланың көп бөлігі оңтүстікке қарай жылжыған сайын шөлге айнала бастайтын жартылай шөл болып саналады[2]. Тұран ойпаты даланың оңтүстік-батыс бөлігінде жатыр, бірақ кейбір ерекшеліктерді қоспағанда, шығысқа немесе даланың солтүстік бөліктеріне жылжыған сайын биіктік артады.

Понт даласы батыс пен солтүстік-батыста жатыр. Қазақ даласының солтүстігі мен солтүстік-шығысында қазақ даласы мен Сібір ормандары арасындағы өткелді құрайтын шабындықтармен қиылысатын қарағайлы тоғайлардың экоауданы — Қазақ орманды даласы жатыр. Оңтүстігінде Қазақ шөлейтті және Сарыарқаның экоаудандары орналасқан. Солтүстік-орталық Қазақстандағы Көкшетау тауы – аласа биіктікте қоршап тұрған Қазақ даласынан ерекшеленетін Сарыарқаның анклавы.

Климаты

өңдеу

Дереккөздер

өңдеу
  1. Kazakh steppe  (ағыл.). GlobalSpecies.org.
  2. Kazakh steppe, Asia - Kazakhstan and Russia  (ағыл.). World Wildlife Federation.