Қазақ су шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты

Қазақ су шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтысу және орман шаруашылығы мәселелерін зерттейтін ғылыми-тәжірибелік мекеме.

Қазақ су шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты
Құрылған жылы

1950

Орналасқан жері

 Қазақстан, 080003, Тараз қаласы, Қ.Қойгелді көшесі, 12

Сайты

https://www.kaziwr.isd.kz/

Су ресурстары және ирригация министрлігінің қарамағында, 1950 ж. Алматы қ-нда құрылған. 1956 ж. өз алдына жеке шығып, 1961 ж. Жамбыл (қазіргі Тараз) қ-на көшірілген. 2002 жылдан ҚР Үкіметінің қаулысымен «Оңтүстік-Батыс ауыл шаруашылығы» ғыл.-өндірістік орт-ның еншілес кәсіпорны. Құрамында 10 ғыл.-тех. лаб., шағын тәжірибелік өндіріс кәсіпорны бар. Оларда су қорларын меңгеру; гидротехника құрылыстарын салу; су мөлшерін болжау; екпелі егіндерді суғару; суғармалы жерлерді мелиорациялау; гидромелиоративтік жүйелерді, егінді жерді дұрыс пайдаланып, олардың экон. жағдайын бағалау салалары бойынша зерттеу жұмыстары жүргізіледі. Ин-ттың негізгі ғыл. бағыты – а. ш-н сумен қамтамасыз ету, жайылымдарды суландыру. 1956 жылдан аспирантура жұмыс істейді. Ин-т Солт. Қазақстандағы су құбырларының салынуына, жайылымдарды суландырудың жаңа тәсілдерін меңгеруге, су сапасын арттыруға байланысты өндіріске аса тиімді ұсыныстар жасады. Әлемдік тәжірибеде алғаш рет ин-тта жаңа гидроциклондық әдіс (1968) ойлап табылып, осы негізде жасалған су сорғыштар 120 өндіріс орындарында қолдау тапты. Егінді жүйекпен және жаңбырлатып суғарудың озық технологиялары мен құралдары жасалып, олар Шығыс және Оңт. Қазақстан облыстарында кеңінен таралды. Ертіс-Қарағанды каналын қыста борап үйілетін қардан қорғау бойынша ұсыныстар өндіріске енгізілді. Арал өңіріндегі күрделі экол. жағдайды қалпына келтіру, күріш алқаптарында суды үнемдеу, сор топырақты өңдеу технологияларын жетілдіру; тау бөктеріндегі қатты ағынды өзен суларын тиімді пайдалану; суқоймалары мен жасанды арналарды құм басудан қорғау жұмыстары жүргізілді. Аралды құтқару бағдарламасы бойынша халықар. GEF жобасының А-11 «Сумен қамтамасыз ету» құраушысы орындалған. Қазір ин-т «Моот Макдональд» (Ұлыбритания) фирмасы жүргізіп жатқан Мырзашөлдің қазақстандық бөлігін қайта қалпына келтіру жұмыстарына қатысуда. Ин-ттың ғыл. жетістіктері респ. және халықар. көрмелердің 2 алтын, 9 күміс және 20 қола медальдарымен марапатталған.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ Энциклопедиясы

“Қазақ Энциклопедиясы”, 9-том